Interview

ASML-systeemengineer bekroond met eerste ECP2 Silver-certificaat

ASML-engineer Buket Şahin is de eerste persoon die het ECP2 Silver-certificaat heeft behaald. Voor Şahin is dat slechts een neveneffect van haar passie voor leren. Ze verdiept zich graag in nieuwe vakgebieden en is daardoor een betere systeemengineer geworden.

Tom Cassauwers

Toen Buket Şahin haar bachelor werktuigbouwkunde deed in Istanbul, sloot ze zich aan bij de zonnewagen- en formule SAE-teams van haar universiteit. Een beslissing die haar al snel de beperkingen van haar kennis deed inzien. Het zette haar op een levenslang spoor om meer te leren over andere vakgebieden dan alleen haar eigen vakgebied.

‘Toen is het allemaal begonnen’, herinnert Şahin zich. ‘Ik zag hoe noodzakelijk het was om andere disciplines te leren kennen. Natuurlijk kende ik het mechanische domein goed, maar opeens moest ik samenwerken met bijvoorbeeld elektrotechnici. Ik begreep niet waar ze het over hadden en dat wilde ik wel begrijpen.’

Şahin studeerde uiteindelijk af met een bachelor in werktuigbouwkunde en een master in mechatronica, naast een MBA. Ze werkte eerst als systeemengineer in de Turkse defensie-industrie, voordat ze in 2012 de overstap maakte naar ASML. Ze begon met werken in development & engineering op de NXT- en NXE-platforms. Momenteel werkt ze als product safety system engineer voor de euv-machines van ASML.

Tijdens die reis zocht ze hardnekkig naar nieuwe kennis en volgde ze een groot aantal cursussen op het gebied van elektronica, optica en mechatronica. Eind 2024 werd zij de persoon die het eerste ECP2 Silver-certificaat behaalde. ECP2 is het Europees gecertificeerde cursusprogramma voor precisietechniek dat is voortgekomen uit een samenwerking tussen euspen en DSPE. Om het certificaat te behalen, moest ze 35 punten aan ECP2-gecertificeerde cursussen volgen.

‘Mijn doel was niet om deze certificering te behalen’, lacht ze. ‘Maar uiteindelijk bleek ik de eerste te zijn die het haalde.’

Helikopterview

In haar functie bij ASML combineert Şahin systeemengineering met een visie op veiligheid. ‘Wij zijn vanuit veiligheidsoogpunt verantwoordelijk voor de hele euv-machine’, merkt ze op. ‘Dit omvat interne en externe afstemming, het overzien van het programma en het managen van ingenieurs en architecten.’

Het team waarin ze werkt bestaat uit honderden mensen, waaronder een kernteam van ongeveer vijftien systeemengineers. Een daarvan is net als zijzelf een product safety system engineer.

Ze houdt van dat bredere systeemperspectief, dat verschillende vakgebieden combineert. Het stelt haar in staat om de verschillende dingen die ze tijdens haar carrière heeft geleerd in de praktijk te brengen. ‘Ik heb een brede interesse’, zegt Şahin. ‘Ik hou van allerlei deelgebieden van wetenschap en techniek. Bij systems engineering kan ik die nieuwsgierigheid volgen. Dat is ook de reden waarom ik zo graag leer en cursussen volg. Als systeemengineer moet je een complex systeem en de technische achtergrond van de onderdelen kennen. Je moet dieper in het ontwerp kunnen duiken. Je moet in de verschillende disciplines kunnen duiken, maar tegelijkertijd een helikopterview behouden. Dat evenwicht bewaren is iets wat ik erg leuk vind.’

Buket Şahin in ASML's experience center. ‘Ik moet een helikopterview behouden, maar ook in de onderdelen kunnen duiken.’

Nasa-handboek

Şahin begon cursussen te volgen zodra ze bij ASML aan de slag ging. Ze realiseerde zich dat ze haar kennis verder moest uitbreiden dan wat haar diploma's haar hadden geleerd. ‘Ze waren erg theoretisch’, geeft ze toe. ‘Ze waren niet erg praktisch. De onderzoeks- en ontwikkelingsindustrie in Turkije is niet zo volwassen als in Nederland, vooral niet in de semiconindustrie. In Nederland is er een heel goede interactie tussen universiteiten en de industrie. Ik wilde die praktische kennis opdoen, dus begon ik met cursussen in mechatronica en elektronica. Daarna wilde ik meer leren over optica, een heel relevant vak als je bij ASML werkt. Van daaruit ben ik gewoon verder gegaan.’

Nieuwsgierigheid is een drijvende kracht voor Şahin. ‘Sommige cursussen heb ik gevolgd omdat ik de kennis nodig had voor mijn werk, maar andere waren uit nieuwsgierigheid. Ik wilde mezelf ontwikkelen en nieuwe dingen leren. De cursussen stelden me daartoe in staat.’

Interessant genoeg volgde ze echter geen cursussen op het gebied van systeemengineering. ‘Ik wilde me vooral verdiepen in verschillende technische disciplines’, blikt ze terug. ‘Mijn eerste baan was als systeemengineer, maar de manier waarop de rol in verschillende bedrijven wordt gedefinieerd verschilt sterk. Systeemengineers in de halfgeleiderindustrie vereisen kennis van de verschillende deelgebieden van de industrie. Een ASML-machine is ook erg complex, dus je moet echt bijhouden wat je weet. Dingen kunnen snel veranderen en je moet up-to-date blijven. Daarom is leren zo'n belangrijk onderdeel van mijn carrière.’

Ze heeft wel geleerd hoe ze een systeemengineer moest zijn binnen ASML, zowel door on-the-job te leren als door interne cursussen te volgen. ‘Er zijn interne ASML-systeemengineering-trainingen', zegt Şahin. ‘Daarom had ik geen externe cursussen nodig. Ook heb ik het vak geleerd uit het Nasa System Engineer Handbook in Turkije. Dat is ook de methodiek die ASML gebruikt.’

Praktische kennis

Als Şahin terugkijkt op alle cursussen die ze volgde sinds ze naar Nederland verhuisde, zijn het vooral de praktische cursussen die eruit springen. ‘Het belangrijkste dat ik heb geleerd was toegepaste kennis’, zegt ze. ‘Door naar de universiteit te gaan heb ik de theorie geleerd, maar het zijn de dagelijkse inzichten die belangrijk zijn. Ik vind het vooral leuk als cursussen je vuistregels, pragmatische benaderingen en voorbeelden uit de branche zelf leren. Dat is de belangrijkste kennis voor mij. Het helpt vooral als de docenten uit de industrie komen, zodat ze ons kunnen laten zien waar ze zelf aan gewerkt hebben.

Sinds 2012 is het leren ook gemakkelijker geworden. Toen ik begon, waren er niet zoveel leerstructuren om je te begeleiden. Het huidige High Tech Institute heeft bijvoorbeeld een gemakkelijk toegankelijke cursuslijst. In 2012 moest ik echter veel meer onderzoek doen, en er werd niet zoveel geadverteerd voor cursussen, en ze waren zelfs alleen in het Nederlands. Ik moest het aan collega's vragen en het zelf uitzoeken. Als ik vandaag had moeten beginnen, zou het veel gemakkelijker zijn geweest.’

‘Als het je helpt om je doel te bereiken, is het heel gemakkelijk om cursussen te volgen als je bij ASML werkt’, zegt Şahin.

Bij ASML zijn ze blij met de nieuwe certificering van Şahin en de honger die ze toont om nieuwe dingen te leren. ‘Mijn managers hebben me altijd gesteund’, zegt Şahin. ‘We definiëren ontwikkelingsdoelen en selecteren de training waarmee we die doelen kunnen bereiken. Als het je helpt om je doel te bereiken, is het heel gemakkelijk om cursussen te volgen als je bij ASML werkt.’

Şahin is voorlopig nog lang niet klaar. Voor haar houdt het leren nooit op. ‘Ik ben net begonnen aan een masteropleiding aan de KU Leuven. Het is een geavanceerde master in veiligheidstechniek en het is verbonden aan mijn functie bij ASML. Mijn doel op korte termijn is om deze master af te ronden. Daarna wil ik mijn carrière hier bij ASML voortzetten als system engineer. Leren is voor mij echter een doel op zich, of het nu met mijn baan te maken heeft of niet.’