Barco lanceert nieuwe projector

Dit voorjaar ging het op het filmfestival van Cannes niet enkel over filmprijzen en rode lopers. Je kon er ook de nieuwste projectortechnologie bezichtigen. In enkele screenings mocht de Belgische beeldschermfabrikant Barco haar nieuwe HDR Lightsteering-technologie voor het eerst vertonen aan een groot publiek.

HDR, oftewel High Dynamic Range, zou volgens Barco de nieuwe technologische sprong zijn in de markt voor de bioscoopprojectoren. Barco is daar al de marktleider, meer dan de helft van de cinemaprojectoren in de wereld worden geleverd door het Belgische bedrijf. Met dit nieuwe hightechproduct willen ze hun reputatie als leider voortzetten. Of er voldoende vraag is, blijft echter nog afwachten.

Contrasten

HDR Lightsteering moet veel hogere contrasten, en dus een betere kwaliteit van beeld, toelaten in cinema’s. Hogere contrasten zijn al mogelijk op bijvoorbeeld led-schermen, maar nog niet bij projectoren.

‘We verhogen het contrast van het beeld’, stelt Peru Dharani, corporate innovation lead bij Barco. ‘Mensen zien al HDR-beelden op hun smartphone of tv, dankzij technologie als oled en microled, maar projectoren lopen nog achter. Dat probleem proberen we al lang op te lossen, en sommige bedrijven konden al wat extra contrast uit het beeld persen. Maar nu hebben we een grote sprong genomen.’

Een traditionele projector stuurt zo egaal licht uit, en creëert contrast door sommige delen van het beeld te dimmen of blokkeren. Dat levert lagere contrasten op dan wat mogelijk is op beeldschermen. Bij HDR Lightsteering worden de laserstralen echter omgebogen, en gestuurd naar de delen van het beeld waar er meer licht nodig is.

‘Beeld je bijvoorbeeld in dat je een scène ziet met Darth Vader uit Star Wars, die zijn lightsaber gebruikt’, stelt Dharani. ‘De achtergrond van de scène is vrij donker, maar de lightsaber is rood. Met Lightsteering weet de projector waar er licht nodig is. Het stuurt dat licht dus naar de lightsaber. De donkere achtergrond wordt zo intenser donker, en de gekleurde lightsaber is veel intenser rood.’

Dat steunt op software die bij elk frame opnieuw het licht naar de juiste plek stuurt. ‘De projector begrijpt waar het licht naartoe moet’, legt Dharani uit. ‘Dan sturen algoritmen de lasers, iets dat we computational optics noemen. Het licht wordt elk frame opnieuw op de juiste pixels gefocust. Het is dus geen filter die je voor de projector plaatst. Zo krijg je bijna zes keer zoveel contrast.’

Van lamp naar laser

Dat bouwt voort op twee grote innovaties die we de voorbije decennia zagen in de wereld van de cinemaprojectoren. In de vroege jaren 2000 kwam de transitie van analoge naar digitale projectoren. Barco introduceerde bijvoorbeeld toen haar DP50 digitale projector. Voordien moesten analoge filmrollen nog in de projectoren geplaatst worden. Daarnaast steunden projectoren tot het midden van de jaren 2010 op lampen in plaats van lasers. Barco maakte die transitie in 2014, toen ze hun eerste laser-gebaseerde projector uitbrachten.

Nu hoopt Barco om de volgende stap te zetten met HDR Lightsteering. ‘Twintig jaar geleden kon je dit gewoonweg niet bouwen’, stelt Dharani. ‘De technologie was er niet. Zeker de dalende kost van rekenkracht was cruciaal. Enkele decennia geleden was de kost per bit per dollar miljarden keren hoger dan vandaag. De chips die we vandaag krijgen zijn veel krachtiger. Er is een exponentiële verhoging van de rekenkracht. Dat is één van de fundamentele voorwaarden geweest voor het ontwikkelen van deze technologie.’

De ontwerpfase van HDR Lightsteering duurde zo’n vijf jaar. ‘Het aantal onderdelen in deze 'doos' is gigantisch’, stelt Dharani. ‘De combinatie van software, optica, lasers en precisie-ontwerp was erg complex. Het was een ingenieursdroom om dit te bouwen.’

Dat steunde op een netwerk aan toeleveranciers. ‘Onze leveranciers moesten evengoed nieuwe zaken ontwikkelen’, stelt Dharani. ‘Als je de onderdelen niet in massaproductie krijgt, dan kan je dit soort product niet bouwen. We hebben ons ecosysteem nodig. Het is een soort tango. We moeten onze leveranciers overtuigen dat er een businesscase is, zodat ze nieuwe onderdelen maken.’

Businesscase

Dit najaar wil Barco de eerste pilotprojecten met HDR Lightsteering beginnen bij bioscoopketens. Er blijft echter de vraag of er wel een businesscase is. Cinemaketens moeten nog steeds herstellen van de moeilijke covidjaren, en het blijft onzeker of ze interesse hebben in een nieuwe technologie als HDR Lightsteering.

Tegelijk doet Barco het al jaren financieel minder goed. De covidperiode was zwaar voor het bedrijf. In 2022 kwam er een licht herstel, maar die groei vlakte terug af in 2023. Waar Barco origineel een omzetgroei van 10 tot 15% had voorspeld, kende het bedrijf vorig jaar een omzetdaling. Voor 2024 voorziet het bedrijf geen groei, en het kromp zelfs tijdens de eerste twee kwartalen van dit jaar. De introductie van technologieën als HDR Lightsteering moet nu soelaas bieden.

‘Lightsteering brengt duidelijk iets nieuws op de markt’, stelt David Hancock, analist media en entertainment bij het onderzoeksbureau Omdia. ‘Het is erg innovatief. Maar de vraag ervoor vanuit de markt, en de businesscase, blijft voorlopig nog onduidelijk.’

HDR Lightsteering zal zich aanvankelijk vooral richten op het premium-segment van cinema-ervaringen. De grotere ketens en early adopters zijn waarschijnlijk de eerste klanten. Bij hen zal Barco met technologieën zoals Dolby Cinema en IMAX moeten concurreren.

‘Deze markt hangt af van hoeveel projectoren er vervangen moeten worden’, stelt Hancock. ‘De huidige generatie projectoren kwam echter recent in dienst, en zullen niet snel verdwijnen. Daarom is de premiummarkt zo interessant. Er is een segment van cinemabezoekers die extra wil betalen voor beter beeld tijdens bepaalde vertoningen, iets dat je nu al bijvoorbeeld ziet met IMAX. Sommige cinemaketens zijn bereid om daarin te investeren. HDR Lightsteering zal de gemiddelde projector niet snel vervangen, maar in het premiumsegment zijn er wel kansen.’

Het blijft dus afwachten of Barco haar plannen kan waarmaken. ‘Er is wel degelijk een markt’, stelt Hancock. ‘Dit is echter een langetermijnspel, met een focus op de premiummarkt. Dat gezegd zijnde, is HDR Lightsteering wel degelijk een belangrijke innovatie, die bejubeld moet worden.’