Watergebrek

Bij Tata Steel in IJmuiden kijken de technici bij elke nieuwe hydraulische installatie welk medium het meest geschikt is als vloeistof, vertelde René Cnossen, hydrauliekingenieur van de staalgigant, tijdens het Hydrauliek Symposium half september in Ede. Criteria die Tata Steel daarbij hanteert, zijn onder meer energietransport, smeringseigenschappen, corrosie, veiligheid en kosten. De afgelopen dertig jaar is de keuze steeds op minerale olie gevallen.

Tata Steel is bepaald geen uitzondering. Olie is verreweg de meest gebruikte hydrauliekvloeistof. Wereldwijd is ruim 95 procent van de hydraulische installaties gebaseerd op minerale oliën. Als u niet in de materie zit, zult u er waarschijnlijk niet eens bij stil hebben gestaan dat het ook anders kan. In de oudheid ging het altijd met water – hydrauliek bevat niet voor niets het oud-Griekse woord ’hydros‘, dat water betekent. Maar ook nu nog zijn er hydraulische componenten die krachten overbrengen via water zoals in de Efteling-attractie De Vliegende Hollander. Ook bij Tata Steel draaien er nog enkele oudere systemen die zijn gebaseerd op waterhydrauliek. Bedrijven in de voedingsmiddelenindustrie zien water ook wel zitten; etenswaar en olie zijn immers geen gelukkige combinatie.

De voordelen van water ten opzichte van olie liggen voor de hand: het is milieuvriendelijk, in ruime mate beschikbaar en brandveilig. Bovendien is de compressibiliteit lager, waardoor de responsiesnelheid beter is. Op dit moment is vooral de brandveiligheid een belangrijke pre. Bij een lekje wordt de hydraulische vloeistof onder hoge druk naar buiten geperst. Zo‘n olienevel is licht ontvlambaar. Bij twee Britse Tata-vestigingen heeft dat in het verleden tot een aantal vervelende branden geleid. De verzekeraars stellen nu regelmatig de eis dat het met waterhydrauliek moet. Door tijdens het ontwerp extra te letten op mogelijke lekkages is Tata Steel in IJmuiden er tot nu toe overigens in geslaagd om oliebranden te voorkomen.