Waar verdient de bv Nederland zijn geld nog?

Sam Helmer is business development manager bij TNO High Tech Systems & Materials. 

De meest onsympathieke karaktertrek van ingenieurs is dat ze denken dat ze overal verstand van hebben. Verklaarbaar is deze karaktertrek wel: Al op de middelbare school waren de toekomstige ingenieurs wel in staat om hun alfa- en gammaklasgenootjes te begrijpen, terwijl dat andersom eigenlijk maar weinig voorkwam. Als vanzelf ontstond zo het zelfbeeld, dat ze als bèta gewoonweg ’beter‘ waren dan de andere mensen. En dat vakgebieden van die andere mensen dus ook maar simpel waren. Zo ook het vak Economie. Dat deed je er als bèta wel even bij. Rekenen kon je toch al en dat beetje redeneren lukte ook wel. Altijd handig voor als je later ’in het bedrijfsleven‘ zou gaan werken.

Zo ook ondergetekende ingenieur. Bij mijn eerste baan in de researchafdeling bij een grote OEM in het zuiden van het land, riep ik al snel dat ik die marktonderzoeken ’er wel even bij deed‘. En toen ik voor die marktonderzoeken moest samenwerken met onze salesmensen, vond ik het maar raar dat ze zich zo belangrijk vonden. Hoe moeilijk kon dat sales nou zijn?

Overtuigd van mijn eigen kunnen nam ik als tweede baan een salesfunctie bij een hightechtoeleverancier aan. Ik zou ze wel eens even laten zien hoe het moest… Drie jaar later kwam ik nederig naar buiten. Wat was dat verkopen een echt vak gebleken. Continu keuzes maken over hoeveel tijd en energie je in welke potentiële klant moet steken. Continu kosten maken zonder dat je weet of je die terugverdient. Continu een beslissing al moeten nemen voordat je lekker rustig kon ’berekenen‘ wat de ideale oplossing was.

Blijkbaar moest ik als jonge ingenieur eerst eens flink buiten m‘n comfortzone worden gezet om te waarderen hoe bijzonder het eigenlijk is dat er geld wordt verdiend in het bedrijf. Laat staan dat er iets overblijft om te kunnen investeren in R&D.

Als bv Nederland zijn we inmiddels ook flink buiten onze comfortzone beland. Jarenlang waren we het beste jongetje van de klas, met een fantastisch draaiende economie waar onze hoge kostenstructuur in de zorg (76,9 miljard/jaar), sociale zekerheid (73,4 miljard/jaar) en het onderwijs (31,4 miljard/jaar) van kon worden betaald. Schamper keken we naar de andere landen in de klas die blijkbaar te dom waren om hun begrotingstekorten te beteugelen. Hoe moeilijk kon dat nu zijn? Gewoon minder uitgeven dan je binnenkrijgt.

Maar inmiddels zijn we van ons voetstuk gevallen. Het CBS leert ons dat de overheidsschuld in 2013 is gestegen tot 447 miljard, oftewel 27 duizend euro per Nederlander. En dat is nog exclusief de particuliere sector waar inmiddels een kwart van de hypotheken niet meer is gedekt door de waarde van de woning. Ook het begrotingstekort neemt dit jaar alweer fors toe: volgens de laatste cijfers in 2013 tot 17 miljard euro. Dat betekent dat we iedere dag 46 miljoen euro meer uitgeven dan we verdienen.

Het lijkt me verstandig dat we al deze ongemakkelijke berichten eens goed op ons in laten werken. En dat we daardoor weer waardering krijgen voor de manieren waarop we als bv Nederland ons geld nog verdienen.

Hoe zat het ook al weer? Ons Bruto Nationaal Product (BNP) is de som van de overheidsuitgaven, de private uitgaven en het saldo op import en export. Van de overheidsuitgaven en private uitgaven hoeven we voorlopig niet veel meer te verwachten, dus wat blijft er over: export.

Hoe zit het met het aandeel van de topsector Hightech Systemen en Materialen in onze export? Uit een recente TNO-studie blijkt de exportwaarde van die topsector met 53,3 miljard een aandeel te hebben van 19 procent in de totale exportwaarde van ons land. Aha, dus export is de belangrijkste inkomstenbron van ons land en de hightechsector zorgt in zijn eentje al voor een vijfde deel van het exporttotaal? Dat hebben we als verzamelde Nederlandse ingenieurs goed voor elkaar, zeg. Zie je wel dat we toch beter zijn dan onze oude alfa- en gammaklasgenoten. Ze mogen ons wel dankbaar zijn dat we zoveel verkopen. En laat onze salesmensen in het buitenland maar een beetje harder werken: de toekomst van ons land hangt er vanaf.

Hé, wacht eens even: dus export gaat over meer doen aan buitenlandse sales? Ach, hoe moeilijk kan dat nu zijn…

Op woensdag 22 mei, van 14:30 – 18:30 uur, organiseren Agentschap NL, High Tech NL, Brainport Industries, Business Cluster Semicon en TNO de informatiebijeenkomst: ’Hightech businesskansen in Korea en Taiwan‘. Deelname via dit registratieformulier.