Laten we in de Nexperia-affaire dochter Itec niet vergeten

Nu duidelijker begint te worden wat er precies speelt bij Nexperia, vragen commentatoren zich af of de ingreep van de Nederlandse overheid niet al te hardhandig is geweest. Met een beroep op de ‘cruciale rol’ van de chipmaker in het Nederlandse en Europese halfgeleider-ecosysteem en het daaruit voortvloeiende ‘grote economische veiligheidsbelang’, trachtte minister Karremans van Economische Zaken de productie van het bedrijf veilig te stellen. Maar door de – niet onverwachte – keiharde represailles van Peking lijkt een deel van de productie van Nexperia nu alsnog stil te vallen, met alle gevolgen van dien voor zowel het bedrijf zelf als de Europese economie.

De affaire benadrukt maar weer eens dat sinds de coronapandemie niemand meer zijn neus ophaalt voor het soort chipjes dat Nexperia maakt: we weten hoe desastreus tekorten van zelfs de meest eenvoudige componenten kunnen uitpakken. Niet voor niets maken zowel de Europese Unie als de Verenigde Staten zich al langer zorgen over de razendsnelle opkomst van China in dit segment van de halfgeleidermarkt. Op spelers als Nexperia ben je dan logischerwijs heel zuinig, al dreigt de gevoelde urgentie om het bedrijf te behouden voor het Westen nu verkeerd uit te pakken.

Door de potentieel grote gevolgen van een chiptekort voor met name autofabrikanten blijft een andere strategisch positie die Nexperia bekleedt onderbelicht: Itec Equipment. Deze machinebouwer is sinds 2021 weliswaar een zelfstandige entiteit, maar nog altijd een dochter van de Nexperia Group. Het soort hoogwaardige mechatronicakennis dat Itec in huis heeft, is een van de specialiteiten van het Nederlandse hightech-ecosysteem.

Itec boekt de meeste omzet met die bonders, machines die chips uit een wafer pakken en op een substraat plaatsen. Dat gaat met duizelingwekkende snelheid tot wel tienduizenden chips per uur. In een van zijn meest geavanceerde modellen heeft Itec een eigen variant van Twinscan-technologie toegepast, waarbij twee molenwieken samenwerken in het pick-and-place-proces om de doorvoer en efficiëntie te verhogen. De resulterende machine is tot wel vier keer sneller dan de concurrentie.

Dankzij dit soort mechatronisch vernuft houdt Itec zich al decennia staande in een markt waar elke tiende van een cent telt – voor kleine componentjes zijn het van oudsher de backend-processen die voor het grootste deel de prijs bepalen. Het behoeft geen betoog dat het buitenland begerig kijkt naar deze kennis, met name voor strategische gebieden die zich momenteel snel ontwikkelen zoals advanced packaging en co-packaged optics. Nu de VS China afknijpen in de meest geavanceerde lithografie, investeert het land veel in verpakkingstechnologie als alternatieve route naar geavanceerde systemen.

In hoeverre ook Itec-kennis en -productie dreigde weg te lekken naar China, waar de firma overigens een fabriek bezit, is niet bekend. Maar duidelijk is dat we óók zuinig moeten zijn op onze expertise in mechatronica en precisietechnologie. Itec mag dan net als Nexperia meestal onder de radar vliegen, het is een exponent van de slagkracht die Nederland in deze gebieden heeft opgebouwd. Als zodanig is het bedrijf eigenlijk nog strategischer dan het moederbedrijf, aangezien chipproductie in Nederland een geïsoleerde activiteit is.

Aan de andere kant lekt ‘onze’ mechatronicakennis misschien minder makkelijk weg juist omdat het wordt gecultiveerd in een goed geolied ecosysteem, waar informatie naar internationale begrippen heel open wordt uitgewisseld. Veel kennis zit niet in patenten, maar in best practices en in de hoofden van de experts. Dat laat zich gelukkig niet een-twee-drie overbrengen naar China.

Beeld: Itec