Wim van der Hoek-prijs voor betere meting van zwaartekrachtgolven
De Wim van der Hoek-prijs gaat dit jaar naar Dennis Struver, die bij Janssen Precision Engineering een actief trillingsisolatiesysteem voor cryogene toepassing ontwierp. Dit was tevens zijn werktuigbouwkunde-afstudeerwerk aan de TU Eindhoven.
Struver maakte een detector voor zwaartekrachtgolven. Zijn systeem werkt bij extreem lage temperaturen om de gevoeligheid te verhogen. Volgens de jury ontwierp Struver zijn systeem in de geest van Wim van der Hoeks constructieprincipes voor nauwkeurig bewegen en positioneren. ‘Vooral het slim in elkaar vouwen van de constructie vanwege de beperkte ruimte en het toepassen van een rechtgeleiding uit één stuk zijn mooie staaltjes innovativiteit’, aldus de jury.
Struvers trillingsisolatiesysteem kan zwaartekrachtgolven beter detecteren dan bestaande sensoren. Zwaartekrachtgolven zijn voorspeld door de algemene relativiteitstheorie van Albert Einstein. Astronomen bestuderen deze zeer zwakke signalen die in het diepe heelal ontstaan, bijvoorbeeld als twee zwarte gaten op elkaar botsen. Pas sinds 2015 zijn directe metingen mogelijk met kilometerslange detectoren die in de VS en Italië zijn gebouwd.
Momenteel wordt in Europa gewerkt aan een opvolger, de Einstein Telescope, die – mede dankzij Struvers ontwerp – nog gevoeliger kan meten en dus nog meer zwaartekrachtgolven kan detecteren. De Einstein Telescope zal mogelijk in de driehoek Maastricht-Aken-Luik worden aangelegd, in de mergel, diep onder grond, afgeschermd van verstoringen.
