Wat doe ik als iemand me aanvalt?
Jaco Friedrich is softskillstrainer bij The High Tech Institute.
Een ingenieur vraagt:
Ons team staat onder grote druk om onze deadlines te halen. Het project heeft ook de interesse van het management en dat betekent dat we iedere week over onze vorderingen moeten rapporteren. Door de druk hebben we regelmatig te maken met reacties die op het agressieve af zijn. Zowel van directe collega’s als van management. Ik wil hier goed mee omgaan, hoe doe ik dat?
De communicatietrainer antwoordt:
Geconfronteerd worden met agressie is geen pretje. Het is een klap je gezicht en je schrikt of wilt in de tegenaanval. Vaak denken we bij agressie aan schreeuwende mensen en bierglazen die om je oren vliegen. De Dikke van Dale zegt dat er sprake is van agressie bij ‘een aanval van de een op de ander’. Dit geldt dus ook als de aanval verbaal is. Het komt vaker voor dan je denkt, zeker als de druk op loopt.
Wanneer we agressie nader onderzoeken, zien we dat er twee soorten bestaan die ieder hun eigen effectieve manier van omgaan vragen: frustratie-agressie en functionele agressie. Frustratie-agressie kenmerkt zich door de emoties die ermee gepaard gaan bij diegene die aanvalt. Een projectleider kan zo gefrustreerd zijn over de geringe vordering in het project dat hij boos wordt en dingen zegt waar hij misschien later spijt van heeft. De emoties hebben de overhand en maken dat hij niet meer open is om goed te kunnen luisteren. Op dat moment leeft er maar één waarheid in zijn bewustzijn en het grootste deel van zijn waarneming wordt bepaald door de boosheid.
Ingredients enabling carbon neutrality of warehouse systems
5 oktober 2023 vindt de INCOSE-NL workshop 2023 plaats, met spreker Daan Meijsen van Vanderlande. Tijdens de workshop krijg je inzicht in de verschillende cross-cutting duurzaamheidsperspectieven voor hightech systemen. Bekijk het volledige programma online en registreer nu!
Daniel Goleman, de uitvinder van de term ‘emotionele intelligentie’, zegt dat 90 procent van je waarneming in een geëmotioneerde toestand wordt bepaald door de emotie. Dat betekent dat je dus nog maar 10 procent van de feiten ziet. Dit betekent dus dat iemand eerst moet afkoelen voor hij weer aanspreekbaar is en open staat om de situatie opnieuw te bekijken. De aanpak bij frustratie-agressie is daarom gericht op de-escalatie. Er zit stoom in de oren en dat moet er eerst uit, voordat de ander weer kan luisteren. Dit doe je als volgt: 1) blijf zelf kalm, blijf bijvoorbeeld goed ademen en neem een beetje afstand van de situatie. Ga er niet tegen in maar veer een beetje mee, 2) nodig de ander uit te vertellen wat er precies dwars zit, 3) luister en toon begrip, zeg bijv. ‘ik snap dat je baalt’, 4) nodig de ander uit te gaan zitten als hij staat, 5) vraag door totdat je het gat boven hebt.
In het geval van functionele agressie zet de ander de agressie gericht in om iets te bereiken. Iemand verheft zijn stem of dreigt om je onder druk te zetten. De nadruk van je aanpak ligt in het begrenzen van de ander. Dus duidelijk maken dat je van deze manier van aanpak niet gediend bent. Dit doe je als volgt: 1) blijf kalm, 2) vertel dat je de manier waarop de ander je aanspreekt erg vervelend vindt, dus vertel wat je niet wilt, 3) geef aan wat je dat je van goede wil bent, echter op een voor jou acceptabele manier, 4) zoek samen naar gemeenschappelijke belangen en een oplossing voor de situatie.
Besef dat de ander die functioneel boos wordt, wel een terecht punt kan hebben. Misschien gooi je er met de pet naar en is het nodig dat je even een gezonde tik op de neus krijgt. Het is dus van belang, als je met agressie te maken hebt, bewust te blijven reageren in plaats van te schrikken of zelf boos te worden. Een belangrijke praktische tip is altijd de bal terugspelen. Vraag: ‘Wat bedoel je precies?’ Je krijgt wat meer informatie over het waarom van de aanval, en je kunt even bijkomen en weer ontspannen de situatie overzien.
