Roboned 2.0
Alexander Pil is hoofdredacteur van Mechatronica&Machinebouw.
Roboned staat op een kantelpunt. Het bestuur heeft onlangs het functioneren van de stichting kritisch onder de loep genomen. De conclusie is dat de richting die Roboned was ingeslagen, niet meer past bij huidige ontwikkelingen in robotland. Het is tijd om de boel te revitaliseren.
Sinds de start in 2010 heeft Roboned gestreden om de Nederlandse roboticamarkt te versterken maar de focus dreigde langzaam zoek te raken. Het was vooral een academisch feestje geworden met een overweldigend aandeel van de drie technische universiteiten. Natuurlijk, er was wel bestuurlijke inbreng uit de industrie via Demcon, Philips en VDL ETG, maar het zwaartepunt lag nadrukkelijk bij de tu’s.
De onevenredig grote inbreng van de technische universiteiten zorgde ervoor dat Roboned door een technologische bril naar de roboticawereld keek en de aandacht dus lag bij onderzoek en ontwikkeling. De academici hadden de hoop om onder de vlag van de robotstichting veel interessante en relevante research te kunnen doen. Nu de subsidie van NWO is stopgezet en er ook via het bedrijfsleven weinig geld binnenkomt, hebben ze die ambitie moeten laten varen.
De 3TU Federatie ten spijt, wijzen de neuzen in Delft, Eindhoven en Enschede bovendien niet altijd dezelfde kant op. Via het vorig jaar opgerichte Robovalley probeert Delft zich wereldwijd in de kijker te spelen als hét Nederlandse centrum voor robotonderzoek. U zult begrijpen dat die stap – maar vooral die claim – op weinig enthousiasme kan rekenen in Twente en Zuidoost-Brabant. De UT reageerde bijvoorbeeld door weer extra te investeren in zijn ‘eigen’ robotcentrum Leo, dat zichzelf enigszins vilein omschrijft als ‘Nederlands eerste robotecosysteem’.
Middelpuntvliedende kracht, relativeert TUE-prof en Roboned-bestuurslid Maarten Steinbuch. ‘Als je niets doet, is er een natuurlijke neiging om uit elkaar te bewegen.’ Feit is dat de drie tu’s vooral bezig zijn met hun eigen ding. Tot op zekere hoogte is dat ook prima; een gezonde, onderlinge competitie houdt iedereen scherp. Maar de buitenlandse concurrentie – zowel binnen als buiten Europa – is uiteraard vele malen groter. Als we willen meespelen op wereldniveau, moeten we toch vooral één front vormen. We kunnen het ons niet veroorloven om nog verder uit elkaar te groeien. Typisch een taak die Roboned ‘nieuwe stijl’ veel explicieter op zich wil nemen. Samenwerken moet, zo simpel is het.
Test less, verify Moore
At the Bits&Chips Event 2023 on 12 October 2023, Phillipa Hopcroft from Cocotec and Ivo ter Horst from ASML will kick off with a keynote speech on transforming how lithography machine software is built. Make sure to keep an eye on the website for program updates and save the date!
En er schortte nog meer aan de oude focus van Roboned. Bij de recente evaluatie constateerde het bestuur dat de maatschappelijke en economische context ten opzichte van robottechnologie is veranderd. Er is nogal wat sociale reuring omdat robots de komende jaren heel veel sectoren op hun kop zullen zetten. Wat betekent dat voor de werkgelegenheid? En hoe moeten we het onderwijs inrichten nu duidelijk wordt dat een groot deel van de huidige beroepen over vijftien jaar niet meer bestaat? Roboned 2.0 wil zich nadrukkelijk mengen in het publieke debat over robotisering en een steentje bijdragen aan de sociale acceptatie van de technologie.
Omdat de robotwereld veel meer is dan alleen wat er gebeurt op de tu’s, zal het nieuwe Roboned aansluiting zoeken bij FME, TNO en de ministeries. Ook wil het maatschappelijke organisaties meer betrekken en moeten de andere universiteiten een rol gaan spelen. Economen, psychologen, ethici, ze krijgen allemaal een stem. Roboned heeft de ambitie om die nieuwe werkelijkheid ook in het bestuur tot uitdrukking te brengen.
Dan is er de kwestie van de dagelijkse leiding. Platformmanager Jesse Scholtes is vertrokken naar het High Tech Systems Center. Pierre Morin van de Stichting Toekomstbeeld der Techniek is aangetreden als waarnemend voorzitter, maar Roboned is op zoek naar een echt boegbeeld; iemand die niet alleen de kar kan trekken maar tevens kan fungeren als het gezicht van een complete sector. Roboned zegt wel een aantal personen op het oog te hebben maar vindt het nog te vroeg om namen te noemen.
Naast de herpositionering heeft Roboned zichzelf voor dit jaar twee concrete doelen gesteld. Het wil zijn jaarlijkse conferentie – zoals gebruikelijk gelieerd aan Vision, Robotics & Mechatronics begin juni – gewoon laten doorgaan, ook al moet daarvoor nog heel wat gebeuren. En het wil dit jaar een robotatlas samenstellen, een overzicht van het wie, wat en waar in robotland.
Roboned heeft nog genoeg noten te kraken. De stichting zit ook midden in haar transformatie. Het eindresultaat zou wel eens bepalend kunnen zijn voor de Nederlandse robotbusiness. Blijft het bij af en toe een succesje tijdens Robocup, of kan Nederland het wereldwijde epicentrum worden voor bijvoorbeeld zorgrobots of agrobots?
