Nu investeren in technologie voor onze voedselvoorziening
Nederland is nu wereldwijd bekend om zijn efficiënte voedselproductie, maar zal de volgende generatie deze trots ook nog kunnen ervaren? Er zijn in de Nederlandse historie genoeg voorbeelden van iets waarmee we groot en bekend waren, maar waar we die positie vandaag de dag allang verloren zijn. Denk aan wind- en zonne-energie. Technologisch lag de basis in Nederland en was er een veelbelovende industrie aan het ontstaan. Doordat we niet goed hebben doorgepakt, hebben we deze positie vrij snel verloren aan landen als Denemarken en China. Niemand denkt tegenwoordig nog aan Nederland als ze zonnepanelen of windmolens willen kopen.
Ik zie eenzelfde risico voor de sector die technologie voor de voedselproductie maakt. Voor veel onderdelen van de voedselsector hebben we leidende bedrijven die machines en apparaten maken. Maar ook in de tuinbouw verkopen we onze technologie wereldwijd. Iedereen kijkt (nu nog) naar Nederlandse technologie. Maar hoe lang nog? Krijgen we geen last van de wet van de remmende voorsprong? Ik zie de eerste tekenen al aan de wand: sterspelers in de sector genieten toenemende aandacht van buitenlandse overnamepartijen. Ooit was dat ook in de wind- en zonne-energie het geval, en kijk wat er nu van over is.
Maar hoe dan wel? De coronacrisis zorgt ervoor dat er grote hoeveelheden geld beschikbaar komen en biedt de kans om dit voor een substantieel deel in te zetten op de toekomst van Nederland in het agrifoodtechdomein. De wereld voorzien van de meest duurzame, efficiënte, veilige en gezonde voedselproductiesystemen die er zijn, draagt veel meer bij aan onze economie dan nog meer voedsel exporteren. 96 miljard euro voedselexport per jaar is natuurlijk een imposant getal, maar de realiteit is dat de toegevoegde waarde voor onze samenleving erg klein is. Dat ligt heel anders voor de export van technologie, zoals voedselproductiemachines, automatiseringssystemen voor kassen en landbouwtechniek.
Nu is het moment om onze wereldwijd vermaarde positie te verzilveren door het maken van een volgende stap en keuzes. Iedereen kijkt naar Nederland en dat brengt een verantwoordelijkheid met zich mee. We hebben alles in huis om de voedselproductie-, landbouw- en tuinbouwsystemen van de toekomst te ontwerpen, te bouwen en te verkopen. ‘Handsfree voedselproductie’ is het thema; arbeid in de sector wordt als zwaar en repeterend ervaren. Hierdoor en doordat veel werk in de sector seizoensgebonden is, is het steeds lastiger om mensen te vinden om ons voedsel te oogsten en te produceren. Daarnaast willen we gemakkelijk investeerbare en schaalbare voedselsystemen, dicht bij stedelijke gebieden waar wordt geconsumeerd.
FME, Wageningen UR, TNO en Holland High Tech werken sinds enkele maanden aan een voorstel voor een groot Nationaal Groeifonds, met de naam ‘NxtGen Higtech’. Het programma beslaat meerdere domeinen, agrifood is een van de sectoren. Daarin hebben we gekozen voor het thema ‘handsfree voedselproductie’. Geen programma voor een beetje kleingeld van enkele tonnen of miljoenen, maar een programma met tenminste acht nullen in het budget, passend bij de ambitie van het Nationaal Groeifonds. Investeren in een welvarende, groene en gezonde toekomst van Nederland – het moment is nu!
