Nature opent inhoud een klein beetje

Macmillan, de uitgever van het Nature en 48 aanverwante wetenschappelijke tijdschriften, zegt een baanbrekende stap te zetten in het openen van zijn inhoud. Abonnees krijgen voortaan de optie om artikelen te delen met lezers zonder abonnement via een publieke url. Ook honderd nieuwsmedia, waaronder de BBC en de New York Times, krijgen deze mogelijkheid. Via deze link zijn artikelen te lezen, maar niet te downloaden of te printen.

De stap wordt gezien als tegemoetkoming aan de steeds luider klinkende roep om open access. Het is momenteel gebruikelijk dat uitgevers van wetenschappelijke tijdschriften het eigendom van publicaties opeisen om toegang vervolgens duur te verkopen. Het onderliggende onderzoek wordt echter vaak gedaan met publieke middelen en de inhoud en peer review worden kosteloos verzorgd door wetenschappers. Overheden, financierders en wetenschappers nemen steeds minder vaak genoegen met deze situatie. NWO bijvoorbeeld wil open access-publicatie verplicht stellen bij het verstrekken van subsidies en de VSNU probeert automatische open-access-publicatie in Nederland te bedingen via de institutionele abonnementen met de grote uitgevers.

De reacties op het plan van Macmillan zijn dan ook gemengd. Volgens sommigen is het slechts een pr-stunt. Artikelen zijn immers alleen toegankelijk nadat de publieke url gedeeld is door iemand met toegang. Bovendien komt de inhoud vervolgens alleen beschikbaar via het bedrijfseigen Readcube-platform, een softwarepakket voor het beheren van wetenschappelijke artikelen waar Macmillan weer een belangrijk aandeel in heeft. Lezers krijgen hiermee niet de mogelijkheid tot printen of downloaden van de tekst.