Leuvense onderzoeker wint designprijs voor oogoperatierobot
Jonas Smits heeft de James Dyson Award gewonnen voor zijn ontwerp van de Eye-Robot. Met dat systeem stelt de onderzoeker van de KU Leuven oogchirurgen in staat operaties uit te voeren voor momenteel ongeneesbare vormen van blindheid. De robot vermindert ongewenste handtrillingen en voorkomt het rollen van het oog waardoor chirurgen nauwkeuriger kunnen opereren aan het netvlies.
Wereldwijd lijden naar schatting 244 miljoen mensen aan een visuele handicap waarvoor geen genezing bestaat, en die zich vaak op het netvlies situeert. Met de ontwikkeling van de Eye-Robot wordt de chirurgische precisie verbeterd bij de behandeling van het netvlies. Zo vermindert Eye-Robot de handtrillingen door tegendruk te bieden als de chirurg aan het werk is waardoor de hand gestabiliseerd wordt. Verder voorkomt de robot met een slim mechanisme dat het oog kan gaan rollen, waardoor het oog in een stabiele positie blijft en niet kan roteren.
De Eye-Robot is in essentie een mechanisme dat het operatie-instrument kan laten kantelen en transleren, terwijl mechanisch een punt in de ruimte vastgezet wordt. Hierdoor kan het instrument vrij bewegen, terwijl het chirurgisch uitgelijnd wordt met het oog in een stabiele positie. Hiernaast kan de chirurg het instrument in een fractie van een seconde immobiliseren met een voetpedaal door het mechanisme te vergrendelen. Zo kan de Eye-Robot veel langer en met een grotere precisie op het netvlies worden gehouden tijdens de operatie.
De Eye-Robot is een oplossing voor behandelingen aan het netvlies die anders niet veilig zouden kunnen worden uitgevoerd. Verder is er in tegenstelling tot traditionele chirurgische robots geen joystick nodig om de robot te bedienen, wat vaak door chirurgen als intuïtiever en veiliger wordt ervaren. Zo behoudt de chirurg steeds de directe controle over het instrument en zijn beweging. Ook is het systeem zo gedimensioneerd dat de chirurg het mechanisme in geval van nood – bijvoorbeeld tijdens stroomuitval – handmatig kan overrulen. Hierdoor kunnen chirurgen onderzoek naar nieuwe oogprocedures met meer precisie ondernemen, waarbij ze in de toekomst mogelijk delen van het netvlies kunnen vervangen of genetisch herprogrammeren. Dit, om op termijn, bepaalde vormen van ongeneesbare blindheid te kunnen behandelen.
De huidige robot is de laatste versie van twee ontwerpiteraties die doorheen dit onderzoek zijn ondernomen. Smits’ doctoraatsonderzoek bouwt verder op voorgaand onderzoek aan de KU Leuven, waarbij de eerste inspanningen teruggaan tot 2009. De technologie blijft vandaag beperkt tot gebruik binnen het kader van klinisch onderzoek. Het doel is hoofdzakelijk om chirurgen de middelen te voorzien om behandelingsmethodes te ontwikkelen die ze anders niet zouden kunnen ondernemen. Dat proces start steeds bij klinisch onderzoek.
