Krohne-directeur Boer wil naar verdubbeling HI

Het West-Nederlandse hightechnetwerk HI kan volgens voorzitter André Boer gemakkelijk verdubbelen. Korte kennismaking met de man die technologiebedrijven van aerospace tot zaadveredeling bij elkaar wil brengen.

René Raaijmakers

Philips maakte er ooit videorecorders, nu fabriceert Krohne Altometer in zijn Dordtse vestiging negentigduizend flowsensoren per jaar. Nadat midden jaren negentig de klad kwam in de vhs-markt kon het Duitse familiebedrijf de hallen op industrieterrein Staart aan de Beneden-Merwede voor een mooie prijs overnemen.

De Nederlandse tak produceert er nu magnetisch inductieve en ultrasone flowmeters. Het is ’s werelds grootste fabriek voor dit soort industriële meetinstrumenten. Na ruim een uur praten over techniek, Smart Industry en Holland Instrumentation leidt directeur André Boer er rond. Hij neemt een vuistgrote flowmeter uit een container. ‘Kijk, hiermee vult Coca-Cola zijn anderhalveliterflessen op twee druppeltjes nauwkeurig’, lacht hij breeduit.

Het overzicht van Boers experiences Linkedin oogt een beetje saai. Het is dat hij er vorig jaar zijn voorzitterschap voor HI (voorheen Holland Instrumentation) aan toe heeft gevoegd, maar verder slaat Krohne de klok. Het begint in 1986 met r&d-employé en het eindigt met general manager. In feite maakte Boer tijdens zijn studie technische natuurkunde op de hts in Dordrecht al kennis met de flowmeetspecialist, om er daarna nooit meer weg te gaan.

Ruim drie decennia bij hetzelfde bedrijf, verveelt dat niet? Als we de vraag stellen, noemt Boer meteen de familie, waarvan voorvader Ludwig Krohne in 1921 in Duisburg begon met de productie van Schwebekörper-Durchflussmessgeräten (rotameters in goed Nederlands). De vestigingsdirecteur wijst op de artistieke en kunstzinnige interesses van de Krohnes en hun nazaten Rademacher-Dubbick. ‘Dat maakt dat de familie r&d heel belangrijk vindt’, zegt Boer. Krohne heeft een jaaromzet van een half miljard euro en is voor investeringen in nieuwe ontwikkelingen niet afhankelijk van banken.

Toen Boer er aankwam, telde de ontwikkelafdeling in Dordrecht nog maar een handvol mensen. Dat is inmiddels gegroeid naar ruim tachtig. ‘Als je je hier verveelt, dan ligt het aan jezelf. We kijken wat er gebeurt op de markt, pikken het op en vertalen dat naar business voor Krohne.’ Bovendien heeft hij een nauwe band met de familie. ‘Ik zit bijna elke week op het nieuwe hoofdkantoor in Duisburg.’

Nano-engineering

Tijdens zijn hts-stage bedacht Boer een betere versie van een kalibratie-installatie. Het door hem uitgedokterde dynamische principe draait nog steeds in de Dordtse fabrieken. Maar omdat dit project voor een actieve piston prover te omvangrijk was om tijdig in zijn stageperiode in de productiepraktijk te brengen, ontwikkelde hij ook nog een ultrasone clamp-on-sensor. Dit is een flowmeter die je om een buis klemt en die met geluidsgolven het stromingsgedrag in kaart brengt.

‘Wij lieten de buiswand met surface acoustic waves trillen, met oppervlaktegolven’, legt Boer uit. ‘De buiswand slaat dan de vloeistof aan en door de stroming loopt die golf onder een hoek naar de andere kant, waar een sensor zit die de geluidsgolven ook weer via de buiswand oppikt. Tijdmeting is de truc. Daarmee kun je stroomrichting en snelheid bepalen, maar ook de demping, dus het soort vloeistof herkennen.’

Tien jaar geleden startten de Dordtse ingenieurs met magnetische resonantie. Met dit van de mri-scanners bekende principe zijn alle stoffen te volgen die het element waterstof bevatten. Sinds vorig jaar meten de eerste magnetic resonance multiphase-flowmeters van Krohne de olie-, water- en gasstromen in onder meer de Venezolaanse olie-industrie.

Deze systemen meten upstream, dicht bij de bron. Om de verschillende fasen te detecteren, scheiden de meeste oliemaatschappijen nu nog de individuele vloeistoffen en gassen, waarna een flowmeter voor elk de stroom bepaalt. De mri-technologie doet haar kunstje zonder dat scheiding nodig is à raison van een half miljoen euro per apparaat. Boer: ‘Bij een testseparator praat je over anderhalf miljoen. Dus als onze flowmeter een veel kleinere footprint heeft en slechts een half miljoen kost, dan is dat is een mooi aanbod.’ De omstandigheden maken het wel vaak complex. ‘De hele installatie staat soms in the middle of nowhere, dus we moeten ook oppassen dat er geen gekke dingen mee gebeuren.’

Boer verwacht dat mri zich nog veel verder zal ontwikkelen. ‘Kijk naar wat we met magnetisch inductieve methodes deden in de jaren vijftig; nu zit dat principe in tankinstallaties voor Adblue, dat het stikstofoxidegehalte in uitlaatgassen omlaagbrengt. Zo zal het ook gaan met magnetische resonantie. De mogelijkheden die we zien, zijn ongekend. We kunnen straks iets gaan vertellen over de molecuulgrootte en met imaging precies vaststellen wat en hoe het door de buis stroomt. Het zal ook naar kleinere formaten gaan.’

Om dit soort complexe ontwikkelingen een extra zetje te geven, ondertekende Krohne (samen met Nexperia) als eerste een samenwerkingsovereenkomst met het Nano Engineering Research Initiative (Neri) van de TU Delft. Boer: ‘We kunnen binnen een jaar een klantspecifieke ontwikkeling doen, maar we willen ook naar de langere termijn kijken. Daar speelt Neri een rol. Dan gaat het om materialen en materiaalstructuren, maar ook om energiezuinige systemen. De eerste magnetisch inductieve flowmeters in de jaren vijftig verstookten 2 kW; dat waren geen flowmeters, maar flowheaters. Vandaag werken die instrumenten vijftien jaar op twee D-celbatterijen. Wij denken dat bijvoorbeeld akoestische flowmeters in de toekomst geheel autonoom kunnen werken en hun energie uit de omgeving halen en toch zelf de signaalverwerking doen. Sorry, maar daarover moet ik verder wat vaag blijven.’

Voor een bedrijf dat zijn klanten sensoren levert, sluiten servicegerichte businessmodellen naadloos aan. Gaan het verkopen van informatie en het garanderen van uptime belangrijke elementen vormen in het aanbod van Krohne? ‘Dat zou zomaar kunnen’, zegt Boer, maar hij is er redelijk nuchter onder. ‘Dat ligt ook een beetje aan de instelling van onze klanten, maar ik kan het me goed voorstellen: waarom zouden wij in de toekomst niet ook de flowmeting kunnen verkopen?’

De impact van deze trend op Krohne is al enige jaren duidelijk met de groei van de software-engineering binnen de r&d. Dat maakt dat het bedrijf ook steeds meer uitbesteedt. Wat dat betreft, is Boer verguld met de ontwikkeling van het Holland Instrumentation-netwerk in het westen. ‘Dat brengt ons veel kennis en support. We leggen nu tien procent buitenshuis, maar dat zal zeker groeien.’

HI

Ondanks zijn drukke baan zei hij ja tegen het voorzitterschap van Holland Instrumentation. ‘Het is goed voor Krohne en als voorzitter kan ik ook wat teruggeven aan het netwerk’, zegt Boer. Hij vindt het ook een mooi initiatief. ‘Knap opgezet door mijn voorganger Cor Heijwegen. Want met zo veel verschillende technieksectoren in West-Nederland was dat niet vanzelfsprekend. De technologische industrie is hier veel diverser dan in Eindhoven. Links leggen tussen scheepsbouw, optica voor satellieten, de medische wereld, offshore en zaadveredeling is niet zo vanzelfsprekend.’

Het zes jaar jonge Holland Instrumentation-netwerk verwelkomde een paar maanden geleden zijn honderdste lid. Afgelopen november was het al samengegaan met het Zuid-Hollandse Jipas (Joint Industry Programma Aero-Space). Met de samensmelting ontstond een grote, op technologie gerichte netwerkorganisatie die de samenwerking tussen sectoren wil stimuleren. De naam Holland Instrumentation is nu veranderd in HI.

Jipas verbond de lucht- en ruimtevaartindustrie in het westen. De bedrijvigheid in luchtvervoer, luchtvaart, ruimtevaart en drones groeit snel. De sterke vraag stimuleert bedrijven momenteel om over te stappen van handmatige assemblage naar gerobotiseerde en gedigitaliseerde slimme productiesystemen. Aanvulling met automatisering, sensorsystemen, robotica en big data-kennis uit het Holland Instrumentation-netwerk was daarom een logische stap.

Wat zijn de ambities van Boer met HI? ‘Het netwerk is het gewoon waard om verder te groeien’, zegt hij in de eerste plaats. ‘Ik zag het gisteren nog bij een bezoek van het HI-netwerk op de universiteit van Leiden. Wat zij doen op het gebied van mri raakt bijvoorbeeld aan de ontwikkeling van mri-gebaseerde flowsensoren bij Krohne. Ik merk dat we bedrijven met elkaar in contact brengen die elkaar anders nooit hadden gevonden.’

Zijn ambitie is een verdubbeling van het aantal leden naar tweehonderd. ‘Die groei is absoluut nog mogelijk. Als je kijkt hoeveel hightechbedrijven en -bedrijfjes er in de regio zitten. Dat is zo’n 20 tot 25 procent van alle ondernemingen hier, dus ik vind eigenlijk dat we die tweehonderd minimaal moeten halen.’ Boer ziet het ook wel zitten als HI over de grenzen zou kijken. ‘Wanneer? We will cross that bridge when we get there, maar het idee is er.’