Kennispotpourri
Joost Backus is redacteur bij Mechatronica&Machinebouw.
Supernieuws: de provincie Limburg wil de komende tien jaar vijfhonderd miljoen euro investeren in de ’Kennisas Limburg‘. Als ik verder lees, begin ik me toch wat minder super te voelen. Het lijkt wel of iedereen op de hightechsystementrein wil springen. Eindhoven en omgeving staan met hightech in de spotlights. Ook in Den Haag zijn ze wakker geworden, maar een goed onderbouwde, gedegen strategie zit er niet achter. En al helemaal geen economisch duurzaam model.
Van de Kennisas had ik sterke keuzes verwacht. Ze combineren echter de Chemelot Campus in Sittard-Geleen (materialen, chemie), Greenport Campus in Venlo (agro, logistiek, voeding en gezondheid) en de binnenstad van Maastricht met zwaartepunten in ’business, rechten en cultuur‘ samen met de healthcampus van de Universiteit Maastricht tot een soort kennispotpourri. Van een messcherpe focus is dan geen sprake meer natuurlijk. Chemie, agro, logistiek, gezondheid, business, rechten: dat lijkt meer op het gecombineerde verlanglijstje van allerlei groepjes en lobbyclubjes dan op een echte strategie.
Neem Greenport. Natuurlijk wil ik ook wel een hightech-ecosysteem waarin er een kruisbestuiving is tussen ingenieurs en de agro-industrie, met toepassing van geavanceerde techniek en nieuwe mechatronische oplossingen. Maar zo simpel is dat niet, vrees ik. De agrosector is qua omzet en export groot in Nederland, maar de basisbedrijven zijn veelal kleinschalig. Volgens de Monitor Topsectoren van CBS werken er ’relatief weinig kenniswerkers‘ in agro. Eigenlijk is het een sector die ’doodvalt op een dubbeltje‘ met een vrij matige innovatiedrang. Al het geroep en gelobby van die sector ten spijt.
Logistiek is nog erger. Volgens dezelfde monitor geeft die sector slechts 113 miljoen euro uit aan eigen onderzoek. Dat is dan slechts 0,04 procent van de toegevoegde waarde. Ze doen dus helemaal geen bal aan innovatie en ontwikkeling. Hoe moet je dan met research, kennisopbouw en innovatie een link leggen naar de hightechindustrie die compleet van mentaliteit verschilt en goed is voor de helft van de R&D-uitgaven voor alle topsectoren? Ik zie het niet.
Maastricht wil aan de weg gaan timmeren met ’leidende thema‘s‘ zoals ’bewegen, duurzaam werken, positieve psychologie, kennisbenutting, omgevingsfactoren en voedingsgewoonten in relatie tot lichamelijke en geestelijke gezondheid‘. Tja, of uit die thema‘s nou de toekomstige technologische exporthits of florerende maakindustrie voortkomt … Er is mogelijk wel een idee dat erachter steekt: met een investering van wat miljoenen zou je preventief miljarden euro‘s aan ziektekosten kunnen voorkomen. Voor de Nederlandse samenleving is dat zo slecht nog niet. Het is een goed idee, maar wel erg intern gericht.
Ingredients enabling carbon neutrality of warehouse systems
5 oktober 2023 vindt de INCOSE-NL workshop 2023 plaats, met spreker Daan Meijsen van Vanderlande. Tijdens de workshop krijg je inzicht in de verschillende cross-cutting duurzaamheidsperspectieven voor hightech systemen. Bekijk het volledige programma online en registreer nu!
Dan Chemelot. Zeker, de chemie kan best nog wel wat ontwikkelvruchten dragen. Nieuwe materialen en nieuwe compounds, chemische innovaties die internationaal hoge ogen kunnen gooien. De Monitor geeft aan dat de chemische sector substantieel innoveert, maar dan zal er wel hard aan moeten worden getrokken en zullen er keuzes moeten worden gemaakt.
Ik snap wel dat iedere provincie voor zichzelf opkomt, maar mag het een onsje meer landelijke afstemming bevatten? Het toch al enge Limburgse plan zit zelf geografisch al niet helemaal lekker. Terwijl de Maastrichtse ontwikkelingen tien pagina‘s beslaan, moet bijvoorbeeld Chemelot het doen met één bladzijde. Lijkt een beetje of Sittard en anderen excuustruus zijn voor de leuke ideetjes van de Maastrichtse binnenstad en de gezondheidsplannetjes van de UM.
Dat er ergens in deze brij eventueel parels zullen ontstaan, dat kan best mogelijk zijn. Dit lijkt echter meer op vissen in troebel water dan op een echt heldere strategie. Jammer. Dit Kennisas-verhaal is door zijn veelheid aan gebieden en initiatieven bijna niet te rijmen met een Topsectoren-beleid waarin er keuzes moeten worden gemaakt. Nu ademt het de sfeer van vroeger: er was nog geen crisis en voor elke ideetje was er wel ergens een potje te vinden.
