Innovatie, waar heb je dat nou voor nodig?
Lucas Wintjes is vicepresident Sales Factory Automation bij Bosch Rexroth.
Slecht nieuws in NRC vorige maand: overheidsinvesteringen in onderzoek en ontwikkeling zullen in Nederland tot 2020 dalen! En dat terwijl iedereen in Den Haag zijn mond vol heeft van onze kenniseconomie. Daar zitten we dan. Zoals u wellicht weet, opereer ik sinds een paar jaar vanuit Duitsland en dan zie je dus de verschillen op bepaalde vlakken met Nederland. De Duitse overheid neemt haar industrie en haar wetenschap een stuk serieuzer dan het kabinet-Rutte.
Het hele idee van Industrie 4.0 komt bijvoorbeeld uit Duitsland en wordt door de Duitse overheid zeer actief ondersteund. Het blijft niet alleen bij een idee, een plan; nee, er worden gelijk commissies gevormd om standaarden te ontwikkelen en de verzamelde kennis zo breed mogelijk te distribueren. Het onderwijs wordt onmiddellijk bij projecten betrokken en de Duitse overheid investeert ook financieel fors om ervoor te zorgen dat het idee accelereert en zo snel mogelijk effecten gaat opleveren. En zo zijn er nog veel meer projecten waaraan de Duitse regering bijdraagt.
Investeringen in onderzoek en ontwikkeling ziet de EU als belangrijke motor voor economische groei. Dan moeten de investeringen van de rijksoverheid in r&d natuurlijk niet achterblijven bij die groei van de economie, zoals nu in Nederland gebeurt. Want groei hebben we echt nodig. Hoe creëer je groei? Door nieuwe dingen te ontwikkelen, in Europa te produceren en wereldwijd te verkopen. Zo simpel is het. Daar heb je innovatie voor nodig, waarbij dan wel weer de vraag opdoemt wat innovatie is en hoe nuttig die is.
Robert Gordon, een Amerikaanse econoom, stelt dat alles al is uitgevonden en we momenteel niet in de vierde industriële revolutie zitten, maar juist in een tijdperk van stagnatie. Dat bedoelt hij dan zeker economisch, want technologisch gebeurt er op dit moment juist ongelooflijk veel. Futuroloog en techwatcher Richard van Hooijdonk stelt dan ook dat er de komende tien jaar meer zal gaan veranderen dan in de afgelopen honderd jaar. Ik ben geneigd Van Hooijdonk gelijk te geven. Het zal sneller gaan dan we durven dromen.
Wellicht is dat nu juist wel het probleem qua financiering. Want als iets al na vijf jaar in plaats van tien jaar is achterhaald, is de terugverdientijd de helft korter en zul je in die vijf jaar de complete ontwikkelkosten plus nog wat winst eruit moeten zien te slepen. Dat kan weleens lastig worden en verhoogt het investeringsrisico.
Ingredients enabling carbon neutrality of warehouse systems
5 oktober 2023 vindt de INCOSE-NL workshop 2023 plaats, met spreker Daan Meijsen van Vanderlande. Tijdens de workshop krijg je inzicht in de verschillende cross-cutting duurzaamheidsperspectieven voor hightech systemen. Bekijk het volledige programma online en registreer nu!
Daarom zie je nu dat veel bedrijven bezig zijn met het verbeteren van bestaande producten en het zoeken naar manieren om efficiënter te produceren. Is dat ook innovatie? Ja en nee. Ja, omdat het leidt tot nieuwe verdienmodellen. Nee, omdat het natuurlijk niet om de ontwikkeling van iets compleet nieuws gaat. Je ziet dat r&d-afdelingen zich zo ongeveer fiftyfifty met bestaande en nieuwe projecten bezighouden. Basisontwikkeling zul je echter altijd moeten blijven doen. Anders verleg je geen grenzen.
Waarom storten Google en Apple zich op de ontwikkeling van elektrische (zelfrijdende) auto’s? Omdat dit een geweldige aanvulling is op dat wat beide bedrijven al doen en leidt tot nieuwe groei die ook andere effecten heeft. Zo wordt de automonteur van de toekomst ict’er, want in die auto’s zal zo veel digitale technologie en intelligentie zitten, dat je een behoorlijke whizzkid nodig hebt om dat te begrijpen. Het onderwijs zal zich hierop moeten aanpassen, want kennis is sneller achterhaald en er zijn nieuwe kenniscombinaties nodig. In die wereld, in de techniek, maar ook sociaal-economisch zijn dan ook slimme innovaties vereist. Nu wellicht juist meer dan ooit.
