Green Deal-update – wat kosten uw motoren?
Egbert Stremmelaar is director supply chain development bij Eriks, bestuurslid bij Feda en voorzitter van de Fedacademie.
In de column van 31 oktober 2012 over de Green Deal merkte ik op dat er nog veel zal gebeuren voordat er weer een motorontwerp is dat lange tijd meekan. Inmiddels zijn we enkele maanden verder en is die verwachting in ieder geval bevestigd. Goed om een update van de stand van zaken te maken.
Even in herinnering: de richtlijn gaat over het minimale vereiste rendement van SKA-motoren (standaard kortsluitanker) met een spanning < 1000 V, voor duurbedrijf (S1 – 100 procent), voor een omgevingstemperatuur van -15 tot 40 graden Celsius en voor opstellingshoogten < 1000 m. Het betreft motoren met twee, vier of zes polen en vermogen van 0,75 tot 375 kW. De belangrijke data zijn als volgt: sinds 16 juni 2011 moeten alle motoren tussen 0,75 en 375 kW minimaal rendementsniveau IE2 hebben. Vanaf 1 januari 2015 moeten motoren tussen 7,5 en 375 kW minimaal een rendementsniveau IE3 hebben. Als er een frequentieomzetter is toegepast, is IE2 voldoende. Per 1 januari 2017 moeten motoren tussen 0,75 en 375 kW minimaal een rendementsniveau IE3 hebben, tenzij een frequentieomzetter is toegepast. Overigens vallen andere motoren zoals DC-motoren, Atex-motoren, lineaire motoren, remmotoren en servomotoren niet onder de richtlijn. Ook motoren buiten de genoemde grenzen vallen uiteraard niet onder de richtlijn.
Ofschoon er geen enkele druk is op het ontwikkelen van IE4-motoren – die zijn immers gewenst maar niet vereist – zien de fabrikanten goed in dat er uiteraard een vraag zal ontstaan die aanbod vereist. Door de hoge eisen werd echter verwacht dat er vooral oplossingen met permanente-magneetmotoren zouden worden ontwikkeld. De fabrikanten van frequentieomzetters spelen daar al op in. De meeste nieuwe frequentieomzetters kunnen zowel permanente-magneetmotoren als SKA- en reluctantiemotoren voorzien van de juiste spanning en frequentie.
In de praktijk zijn de oplossingen divers. Zo heeft Siemens geen enkele intentie om voor 2015 ook maar iets te doen om SKA-IE4-motoren op de markt te brengen, omdat naar zijn inzicht de regelgeving nog te onduidelijk is en de vraag pas veel later op gang zal komen. Siemens heeft al wel IE3-motoren. ABB daarentegen was als eerste met een lijn SKA-IE4-motoren op de markt maar alleen met vermogens vanaf 75 kW. Onder deze grens valt er niet genoeg voordeel in het standaard ontwerp te behalen om aan de IE4-waarden te voldoen, is ABB‘s uitleg. Onder de 75 kW worden er permanente-magneetmotoren met een omzetter toegepast. Weg is de eerste die een nagenoeg volledige lijn SKA-IE4-motoren (vanaf 3 kW) op de markt brengt. De hoge rendementen zijn bereikt door het verminderen van de mechanische verliezen, de ijzer- en koperverliezen en de ventilatieverliezen, aldus de fabrikant. Een mooie prestatie die terug te vinden is in aantrekkelijke terugverdientijden. Verder zijn veel fabrikanten bezig met de ontwikkeling van motoren met een hoger rendement en lijken IE3-lijnen vooral SKA-oplossingen te zijn en IE4-lijnen een variëteit aan oplossingen te zijn in SKA-motoren, motoren met permanente magneten en reluctantiemotoren.
Hierbij een besparingsvoorbeeld van een SKA-motor van 15 kW – 4p. De aanschafprijs van een IE2-motor (rendement 90,6 procent) bedraagt 500 euro, die van een IE3-motor (rendement 92,7 procent) 700 euro en die van een IE4-motor (rendement 93,9 procent) 800 euro. Bij vijfduizend draaiuren per jaar (energieprijs van 0,12 euro per kWh) bedraagt de energieconsumptie van de IE2-motor 82.781 kWh (energiekosten 9930 euro), van de IE3-motor 80.906 kWh (energiekosten 9709 euro ) en van de IE4-motor 79.872 kWh (energiekosten 9584 euro). Indien u dus kiest voor een stap hoger in rendement dan is het prijsverschil ruim binnen een jaar terugverdiend.
RFID-toegangsbeveiliging nu nog makkelijker
Voor Identification and Access Management (I.A.M.) heeft Pilz het bedrijfsmoduskeuze- en toegangsautorisatiesysteem PITmode. Voor een onderdeel van dit systeem, de PITreader, heeft Pilz een RFID-transponder in kaart- en stickerformaat ontwikkeld. Alle varianten zijn vrij beschrijfbaar en rechten kunnen vastgelegd worden door gebruik te maken van de eenvoudig passende softwaretools.
Overigens is het ook weer niet helemaal een vrije keus. Ook de keuze voor IE4 niet. Volgens de huidige wet Milieubeheer moeten bedrijven die meer dan vijftigduizend kWh per jaar gebruiken alle energiebesparende maatregelen uitvoeren die een terugverdientijd hebben die binnen de vijf jaar ligt. En voor de volledigheid: de Tweede Kamer heeft recent nog een motie aangenomen die ook de controle op deze wet stevig regelt.
Voor gerenommeerde OEM‘s een uitgelezen kans om zich met goed advies bij hun klant te onderscheiden van de rest. De aanschafprijs van een motor wordt immers wel doorberekend in de prijs van de machine, het energiekostenvoordeel niet. Dit laatste zal moeten worden voorgerekend en toegelicht. Helaas is er ook een groep bedrijven die zal (blijven) proberen de grenzen van de regelgeving op te zoeken om daardoor een lage aanschafprijs van de motor te kunnen blijven berekenen. Om oude (lees: slechter renderende) motoren te kunnen blijven leveren, heb ik al diverse creatieve oplossingen gezien of gehoord. Zo valt te denken aan een op het typeplaatje opgegeven omgevingstemperatuur van < 41 graden Celsius, een opstellingshoogte van < 1001 m en een intermitterend bedrijf S3 – 99,99 procent.
Feda is al bezig om samen met FME dit oneigenlijke en ongewenste gebruik van de grenzen van de regelgeving te voorkomen. Wij willen bijvoorbeeld graag naar grenzen van een omgevingstemperatuur van < 60 graden Celsius, een opstellingshoogte van < 4000 m en een intermitterend bedrijf van < S3 – 80 procent. Als we hiervoor voldoende gehoor vinden in Brussel, dan zal de aanpassing op de richtlijn worden aangebracht in een zogenaamde position paper, vergelijkbaar met het traject zoals dat eerder voor de aanpassing op de Machinerichtlijn is bewerkstelligd. Zo verhinderen we (met terugwerkende kracht) de creatieve uitvoering van de IE1-motoren en later ook de IE2-motoren. Een reparatie achteraf want de position paper zal nog enige verwerktijd vragen.
Indien ons verzoek wordt gehonoreerd, dan komt de position paper naar verwachting nog wel royaal op tijd voor de volgende stap (1 januari 2015). Dit voorkomt dat de beoogde doelstelling van de richtlijn niet wordt gehaald, iets wat de overheid heel belangrijk vindt. Maar het zal zeker ook een eerlijker concurrentieveld opleveren, iets wat de industrie heel belangrijk vindt. Totdat de position paper wettelijk actief is, kunt u ook nu al veel voordeel voor uzelf en voor uw klant uit de toepassing van deze richtlijn halen. En mocht u nog met vragen zitten, we staan graag voor u klaar.
