Gras maaien, brengen, voeren, ideaal om te robotiseren
Lely Exos, het systeem dat volledig autonoom vers gras maait en naar de koestal brengt, is vanaf volgend jaar commercieel beschikbaar.
‘Wat we doen is uniek’, zegt Carlo van Sonsbeek, onderdeel van het Exos-team van Lely in Maassluis. ‘We hebben al best veel gerobotiseerd in stallen, maar nog geen combinatie waarbij de machine én in de stal én op het erf én in het veld opereert. Die drie processen en de overgangen moet je samen managen en veilig kunnen maken. Dat is best uitdagend.’
Alleen al het weiland is een dynamische omgeving, met constante veranderingen. Van Sonsbeek: ’Het is enorm dynamisch. Weersinvloeden, de bodem, greppels, sloten, de vorm van het weiland, je moet met alles rekening houden.’
De businesscase voor autonoom maaien was tien jaar geleden snel gemaakt, zegt Van Sonsbeek. ‘Je weet hoeveel ermee gemoeid is om gras in te kuilen. Daarna is het makkelijk uit te rekenen wat autonoom rijden mag kosten. Daar zagen we meteen een kans in de markt. Vers gras heeft veel voordelen ten opzichte van inkuilen. Kuilvoer heeft een 15 tot 20 procent lagere voedingswaarde door verliezen die optreden in het hele proces.’
Vers gras voeren of zomerstalvoeren is tot nu toe zeer arbeidsintensief. Als een boer elke dag moet maaien, dan is hij daar erg veel tijd mee kwijt. De mensen bij Lely zagen er een voor de hand liggende taak in om te automatiseren. ‘Elke dag vers gras is ideaal en dit soort repeterende arbeid is heel geschikt om te robotiseren’, zegt Van Sonsbeek. ‘Om tien keer per dag te maaien en vers gras te voeren, moet je een machine natuurlijk wel leren om het veld op de juiste manier te maaien. We meten een veld in met gps en houden rekening met veiligheidskaders, virtuele lijnen waar hij niet overheen mag.’
Na technische proeven met maaien en maaibalken, aandrijvingen ontwikkelden de engineers bij Lely in 2017 een prototype autonome maaier die met gps was uitgevoerd. De machine is heel licht gebouwd om de energiebehoefte en de impact op de bodem minimaal te houden. Dat is een groot verschil met de omvangrijke machinerie die loonwerkers of boeren momenteel voor inkuilen inzetten. ‘We hebben eerst een jaar autonoom gereden op ‘makkelijke’ velden en zijn daarna steeds moeilijker terrein gaan opzoeken.’
Ingredients enabling carbon neutrality of warehouse systems
5 oktober 2023 vindt de INCOSE-NL workshop 2023 plaats, met spreker Daan Meijsen van Vanderlande. Tijdens de workshop krijg je inzicht in de verschillende cross-cutting duurzaamheidsperspectieven voor hightech systemen. Bekijk het volledige programma online en registreer nu!
In 2020 maakte Lely een serie van zes Exos-maairobots. ‘We zijn daar zes heel verschillende bedrijven voor gaan opzoeken. Steeds met andere omstandigheden, andere stallen en andere vormen. Daarna hebben we het principe en de basis niet meer hoeven te veranderen, maar konden we ons richten op het managementsysteem, het gebruiksgemak, netjes maaien en de machine beter uitrichten in de stallen. Recent hebben we er nog wel een systeem aan toegevoegd om tijdens het maaien ook te bemesten. Daarmee was het Exos-systeem compleet.’
Inmiddels is Exos uitgebreid getest op dertien Nederlandse bedrijven in diverse omstandigheden. Voor het eind van 2023 zullen er nog zeven systemen in Nederland bijkomen.
Lely verwacht het komende jaar een relatief grote serie in Nederland weg te zetten. Dan verwacht het ook meer te leren van service en onderhoud. Dat gebeurt op dit moment nog met eigen mensen en het eigen team, maar volgend jaar schakelen ook externe partijen, zoals dealers, bij. ‘Daar hebben we nog geen ervaring mee.’ Van Sonsbeek verwacht dat Lely volgend jaar ook de eerste systemen in het buitenland zal leveren. ‘We hebben nog weinig ervaring met heuvelachtige gebieden.’
