Gerrit Dedden maakt bril voor radar

Thales kan op warme belangstelling rekenen van marines over de gehele wereld. Zijn Smart-L-radarsysteem met Extended Long Range-toevoeging (ELR) gooit hoge ogen vanwege de grote nauwkeurigheid en het bereik. Dat is grotendeels aan het brein van een man te danken: Thales-ingenieur Gerrit Dedden. Vandaar dat hij genomineerd is voor de High Tech Systems Action Award 2008.

In 1997, toen Thales nog Hollandse Signaal Apparaten was, kreeg Dedden een ideetje om de nauwkeurigheid van radarsystemen te verhogen. Hij trok zich terug op zijn kamer om het na te rekenen. Negen jaar ontwikkelen later toont Thales de wereld wat het idee waard is. ’Ik kan niet méér onder de indruk zijn dan nu. Dit is klasse‘, zegt de Amerikaanse verbindingsofficier Richard Thompson na een praktijktest bij Hawaï eind 2006. Thales heeft dan net aangetoond dat hun radarsysteem een ballistische proefraket vlak na het opstijgen op een afstand van 400 kilometer kan waarnemen. Tijd genoeg om hem nog te onderscheppen. En dat allemaal dankzij een software-upgrade.

Dedden bedacht dat het mogelijk was om in het signaal zelf verder te vissen naar karakteristieken van het object. Normaal gesproken maakt de verwerkingssoftware een inschatting van de achtergrondruis en trekt dit af van het opgevangen signaal. Dedden gooide dit principe overboord. In plaats daarvan keek hij of het mogelijk is om het signatuur van objecten in het signaal te vinden. ’Ik kijk veel dieper in de ruis. Dat is een trendbreuk met wat er normaal gedaan wordt‘, zegt Dedden.

Maar het is niet alleen dit inzicht dat Dedden een nominatie voor de Award opleverde. Hij is al sinds jaar en dag actief in de ontwikkeling van radars bij Thales, waaronder de Smart-L. ’Door het succesvol ontwikkelen van de Smart-L-radar is bereikt dat Thales Nederland internationaal als een van de meest vooraanstaande leveranciers van moderne radarsystemen is erkend, met zeer sterke competitieve kwaliteiten die ook door vooraanstaande instellingen op defensiegebied in de VS worden erkend‘, schrijft de jury. ’In feite kunnen we stellen dat door de ideeën van de heer Dedden een zeer vooraanstaande marktpositie binnen de West-Europese marine markt is verkregen, waarbij diverse offertes uitstaan naar andere marines.‘ De jury was verder zeer lovend over het feit dat Gerrit Dedden een deel van zijn werk buiten werktijd om gedaan heeft.

Nuchter

De Smart-L, ofwel Signal Multibeam Acquisition Radar for Tracking, L-band, is speciaal ontwikkeld voor gebruik op marineschepen. Het systeem is uitgerust met 24 radarelementen, waarvan 16 voor het gelijktijdig uitzenden van 14 verschillende radarbundels via digitale bundelvorming. Daarbij compenseert het systeem voor de bewegingen van het schip.

 advertorial 

Ingredients enabling carbon neutrality of warehouse systems

5 oktober 2023 vindt de INCOSE-NL workshop 2023 plaats, met spreker Daan Meijsen van Vanderlande. Tijdens de workshop krijg je inzicht in de verschillende cross-cutting duurzaamheidsperspectieven voor hightech systemen. Bekijk het volledige programma online en registreer nu!

In 2000 leverde Thales het eerste van deze 7,8 ton wegende radarsystemen aan de Nederlands marine. De Smart-L kan duizend vliegende objecten tegelijk in de gaten houden, zoals raketten en vliegtuigen. Bovendien kan het tegelijkertijd een oogje houden op maximaal honderd vaartuigen.

De ronddraaiende Smart-L-radar is van ontwerp al zeer gevoelig. Niet alleen kan het systeem ver kijken, het kan bovendien zeer zwakke radarsignalen oppikken. Zoals stealth-vliegtuigen. Het doet dat door meerdere bundels tegelijkertijd te gebruiken. Daardoor kan de radar langer aan blijven staan. Het gevolg is dat het beeld niet uit momentopnames bestaat. En een object dat tijdens de meting van positie verandert, valt nu eenmaal meer op. Ook van vogels pikt het systeem een signaal op, maar door eenvoudigweg naar de snelheid te kijken is dat te schiften.

Maar Dedden bedacht dat het met slimme signaalbewerking mogelijk was om nog nauwkeuriger en gevoeliger te kijken, zonder de zendenergie op te schroeven. Zijn collega‘s waren eerst sceptisch, maar tests met een gemetalliseerde balletje dat achter een vliegtuig werd gesleept, bevestigden zijn gelijk tegenover hen. En bij Hawaï kreeg hij gelijk tegenover de wereld.

Vorig jaar stond Thales met de Smart-L ook op de nominatielijst voor de High-Tech Systems Action Award, in de persoon van salesmanager Sophie Weersink. Die had het systeem weten te verkopen aan de Deense marine en liet daarmee defensiegrootmachten als British Aerospace, Lockheed Martin en Raytheon in het stof bijten. De Nederlandse marine gebruikten de Smart-L al. Ook de Britse, Franse, Italiaanse en Zuid-Koreaanse marine gebruiken de Smart-L of de S1850M, een variant van deze radar.

De jury karakteriseert Dedden als ’een zeer gedreven mens, met een zeer uitgesproken manier van overtuigen. Hij is binnen Thales Nederland en de Koninklijke Marine een erkend specialist op innoverende radarontwikkelingen.‘ Dedden zelf is blij met de nominatie, maar hij blijft er ook nuchter onder. Maar hij is zich terdege bewust van de unieke prestatie die hij heeft geleverd. ’Wat dat betreft vind ik het wel juist. Maar ik loop al heel lang mee, dus ik relativeer het wel.‘

Peulenschil

De Smart-L-radar en de eveneens door Thales ontwikkelde Active Phased Array Radar (Apar) vormen samen een wapensysteem. De Apar is een multifunctioneel systeem dat meerdere taken tegelijk kan uitvoeren, zoals het volgen van meerdere vliegende objecten tot op een afstand van 150 kilometer.

De toepassing van ELR is voor regeringen interessant in het licht van de groeiende dreiging van lange-afstandsraketten. Om die effectief te bestrijden is een zo vroeg mogelijke detectie nodig. Als deze wordt vernietigd op het moment dat deze al met grote snelheid op zijn doel afdaalt, kunnen de brokstukken nog steeds voor aanzienlijke schade zorgen. Gebeurt dat als de raket buiten de dampkring is, dan verbranden de brokstukken op de terugweg.

Smart-L is oorspronkelijk niet ontwikkeld voor het detecteren van ballistische raketten. Met ELR zou een netwerk van tactisch geplaatste marineschepen echter wel een raketschild kunnen vormen. Zeker als verschillende naties samen gaan werken.

Of Thales ook de ELR-module zal weten te slijten, is echter nog even de vraag. Het gaat om een toevoeging van enkele tientallen miljoenen. Voor dergelijke systemen is dat een peulenschil, maar het is toch nog een aanzienlijk bedrag. Bovendien zijn de beslissers voorzichtig, ze wachten liever totdat het systeem zich bewezen heeft. Thales hoopt dan ook vurig dat de Nederlandse overheid tot aanschaf over zal gaan. Dat kan de internationale klanten over de streep trekken.