Nearfield heeft meer lef dan KLA in euv-metrologie

Hamed Sadeghian is vastberaden om zijn bedrijf Nearfield Instruments naar de beurs te brengen. Toen hij me dat nieuws tijdens een recent interview bracht, kon ik het amper geloven. Net zijn eerste machine verscheept, nu al een ipo. Meer dan ambitieus. En nogal uitdagend voor iemand die de functies van ceo en cto al combineert.

Laat ik beginnen met de leider zelf, een gedreven persoon die aan het begin van zijn studie werktuigbouwkunde al besloot dat hij het beter kon dan de baas waar hij een centje bijverdiende. Met Jahesh Poulad Co. ging hij als 21-jarige in Iran hefplatforms, mengers, transportbanden en andere zware apparatuur bouwen. Groeien deed hij door klussen aan te nemen waarvoor anderen hun neus ophaalden. Toen hij zijn bedrijf op zijn vijfentwintigste verkocht om in Nederland promotieonderzoek te gaan doen, had hij vijftien medewerkers in dienst.

Op de een of andere manier lijkt Sadeghian steeds het juiste te doen. Kort na zijn promotieonderzoek kreeg hij de kans om een bedrijf te starten in kalibratieapparatuur. Na grondig marktonderzoek liet hij dat echter aan zich voorbijgaan. Als hij jaren later Nearfield opricht met Roland van Vliet, dan heeft hij bij TNO bijna een decennium ervaring opgedaan in de semiconmarkt en kent hij de metrologiebehoeftes van grote jongens als Intel, Samsung en TSMC van haver tot gort. Contacten met machinebouwers leveren hem en zijn team bovendien inzicht in de zwaktes van apparaatleveranciers.

Dat hij bij TNO in de wordingsfase van Nearfield een mba deed, is tekenend voor zijn werklust. Oké, Sadeghian liet recent ook een steekje vallen. Nadat hij eind vorig jaar de leiding had overgedaan aan Jos Maas, verliet de kersvers aangestelde ceo het jonge techbedrijf alweer na enkele maanden. Het spreekt voor Sadeghian dat hij op de website van Nearfield op een open manier Maas’ afscheid mededeelt.

In tijden van corona hebben startende bedrijven het zwaar; dat geldt zeker voor leveranciers van hardware. Sadeghian slaagde er echter in om midden in de pandemie een machine te slijten aan een Aziatische klant. In een tweedelige Bits&Chips-podcast vertelt Sadeghian over de field acceptance test die hij helemaal op video liet vastleggen vanwege de gesloten grenzen – het deed me denken aan de crisissituatie die ASML in 1991 overwon door vhs-banden te sturen naar IBM, de lead klant voor de Pas5500, de stepper waarmee de machinebouwer echt doorbrak. De mensen van IBM waren destijds niet in staat om naar Nederland te vliegen door een aangekondigd ingrijpen van de VS in Irak.

Dat een high-end klant bereid is om in deze periode tijd en geld te investeren in geheel nieuwe metrologietechnologie laat zien dat zijn nood hoog is en dat Nearfield echt wat in handen heeft. Bij Sadeghian bestaat daar overigens geen twijfel over. Hij verwacht binnen enkele jaren zo’n vijftig tot zestig Quadra-metrologiesystemen te verschepen.

De metrologiemarkt is sterk in beweging. De grootste turbulentie veroorzaakt euv, een technologie die velen niet voldoende op waarde hebben geschat. Zelfs metrologiesupermacht KLA faalde pijnlijk, doordat het jarenlang niet geloofde en niet investeerde in euv. Het vroeg zijn klanten tevergeefs om een voorinvestering van 500 miljoen dollar voor de ontwikkeling van maskerinspectietools op basis van euv-straling. Klanten pasten hiervoor en KLA verloor vervolgens deze inmiddels zeer lucratieve markt voor actinic inspection aan het Japanse Lasertec.

KLA’s vicepresident Theo Kneepkens zei begin dit jaar in het blad Link over Nearfield: ‘Wij zien atoomkrachtmicroscopie vooral als een researchtool, niet zozeer als inline productietool.’ Dat juist de metrologiemarktleider het belang van afm-technologie bagatelliseert, laat zien dat het Rotterdamse bedrijf op de goede weg is, al moet Nearfield zich natuurlijk nog echt bewijzen in de markt. Het venijn van Kneepkens’ opmerking: Nearfield positioneert zijn Quadra-systemen juist voor hoogvolumechipfabricage en stelt met nadruk dat het zijn instrumenten niet voor labomgevingen levert. Alles bij elkaar nogal aanmatigend en weinig verheffend als je in dienst bent van een bedrijf dat zojuist miljarden heeft laten liggen door een gebrek aan lef.

Eerlijk gezegd, ik had er ook een hard hoofd in toen ik ruim vijf jaar geleden een prototype van de Quadra bij TNO in Delft mocht aanschouwen. Meten met kwetsbare atoomscherpe probes in hoogvolumechipproductie? Ik zag het toen echt niet. Intussen heeft Nearfield een eerste klant die de machine daadwerkelijk inzet en Sadeghian heeft een zeer overtuigend verhaal en bovendien een veelbelovende productroadmap. Met zijn durf om Nearfield met een ipo in de metrologiemarkt te zetten, verdient hij de warme ondersteuning van de hele Nederlandse hightech.