Eerste reeks proeven met autonoom schip op Noordzee

Op 19 en 20 maart vond een unieke reeks proeven plaats met autonome operaties op de Noordzee, ongeveer vijf zeemijl vanaf de kust bij Den Helder. Het schip van Seazip Offshore Services werd uitgerust met intelligente aansturing. Hiermee kunnen aanvaringen worden voorkomen. Het schip nam deel aan verschillende runs van nautische scenario’s om de interactie met ander scheepvaartverkeer te kunnen beoordelen.

De proeven maken deel uit van het Joint Industry Project Autonomous Shipping. Dit twee jaar durend onderzoeks- en innovatieproject over autonome operaties van zeeschepen startte in 2017. ‘Ons consortium van zeventien partners heeft de eerste autonome operaties met zeegaande schepen op de Noordzee ooit uitgevoerd’, zegt Marnix Krikke, innovatiedirecteur bij brancheorganisatie Netherlands Maritime Technology (NMT) en projectleider van het Joint Industry Project. ‘In totaal werden elf scenario’s uitgevoerd waarin de Seazip 3 interactie had met twee andere schepen. Dit waren de Octans, een opleidingsvaartuig van het Maritiem Instituut Willem Barentsz, en de Guardian, een emergency towing vessel aangestuurd door de Nederlandse kustwacht. Deze scenario’s zijn het resultaat van onderzoek van de kennisinstellingen TU Delft, Marin en TNO. Ze werden eerst getest in het Marin-simulatiecentrum in Wageningen en vorige week dus op de Noordzee.’

Door de scenario’s te testen, demonstreerden de betrokken partners hoe het beslissingsproces van een autonoom systeem werkt om veilig te varen en tijdig uit te wijken voor andere scheepvaart. Het autonome systeem van Robosys Automation was gekoppeld aan het besturingssysteem van de Seazip 3 en voerde de manoeuvres op een veilige wijze uit. De partners concludeerden dat doorontwikkeling van autonome systemen nodig is om op efficiënte wijze te reageren op complexe situaties in het scheepvaartverkeer.

De demonstratie levert input voor een roadmap naar autonome zeescheepvaart. Die roadmap geeft richting aan ontwikkeling binnen de maritieme industrie, de kennisinstellingen, de universiteiten en de overheden. Daarnaast geeft hij inzichten op het gebied van regelgeving en aspecten zoals risicobeheer. ‘De impact en de mogelijkheid van ontwikkelingen op het vlak van autonomie in de scheepvaart zijn enorm groot’, aldus Mark van der Star, van Seazip. ‘Door te participeren in dit project hebben we op diverse vlakken enorm veel kennis opgedaan wat ons nu en in de toekomst helpt om te groeien als rederijbedrijf.’

Vanuit TNO is in dit project een belangrijke bijdrage geleverd aan de opbouw van zogenoemd situational awareness en het leggen van een link voor communicatie met de wal. Beide zaken zijn essentieel om de veiligheid op zee te verhogen. ‘Dat is bijvoorbeeld van belang voor scenario’s waar het autonome schip zelf niet kan ingrijpen’, aldus Maurits Huisman, business development manager bij TNO. ‘Denk aan een complexe situatie die optreedt waar het de voorkeur heeft dat een mens vanaf de wal meekijkt en besluit. Door de unieke combinatie van expertise op het gebied van situational awareness en menselijke factoren kan TNO deze bijdrage leveren.’