De bubbel

Eric Hezemans is director systems development bij NTS. 

Met grote regelmaat wordt erover gepraat: de stand van de economie en de schulden die onze regeringen wereldwijd aangaan. Ikzelf ben geen econoom maar kan natuurlijk wel nadenken over wat er aan de hand is.

We leven sinds de aanslag op het World Trade Centre in New York al twaalf jaar in een extreme economische tijd. We zijn nu in de tweede economische crisis beland sinds het jaar 2000. Het werd dus de gevreesde W-dip, een dubbele V-dip. De tweede dip was krachtiger dan de eerste. Het waren de banken met hun gewetenloze financiële engineers die werden opgedreven door onze collectieve hebzucht. We hebben het met z‘n allen gedaan, allemaal op zoek naar een financiële perpetuum mobile. Het werd een wereldomvattend piramidespel. Gaande weg werden we steeds individueler. Het succes van Apple is meer dan knap maar vooral omdat het inhaakt op onze gretigheid naar de heilige Ik: Iphone, Ipod, Icloud, Itunes. Heel knap ingespeeld op een tijdsbeeld.

Griekenland heeft grote schulden maar het zijn kleine schulden ten opzichte van de omvang van de totale Europese economie. Toch kloppen we, met name vanuit Nederland, ons op de borst want het zijn onze centen en ze zullen het helemaal terugbetalen. Tot de laatste euro. Ons geld is heilig. Voor de Grieken is de schuld echter zo enorm dat hun de moed en motivatie ontbreekt deze levensgrote schuld ooit terug te betalen. Het land is duurzaam ontwricht. Wat rest zijn een paar rijke scheepsmagnaten en heel veel arme vissers. Hadden ze maar harder moeten werken, geven we ze na. Maar wat waren die vissers toch pittoresk tijdens onze vakanties.

Ik rijd voor de lol een Nekaf. U weet het wellicht niet maar dat is een Willys-jeep die de Amerikanen in Nederland lieten assembleren als onderdeel van wat toen de Marshallhulp heette. Een plan waarin de Amerikanen ons geld gaven om onze duurzaam ontwrichte economie na de verwoestende oorlog van 40-45 weer op de been te helpen. We hebben het niet terug hoeven betalen maar de Amerikanen hebben het wel terugverdiend aan ons. Ondanks dat we het niet fijn vonden omdat we trots waren, hebben we wel tot nu toe altijd achter de Amerikanen aangelopen. Een Angelsakische economie.

Geld staat op de eerste plaats. Dat sprak ons aan. Oud geld dat voortkwam uit onze scheepsdagen met onze wingewesten, nieuw geld dat stamt uit familiebedrijven die bij de pensioengerechtigde leeftijd van de oprichter veelal in de verkoop werden gedaan; we hebben alles omgezet in geld. Ook deden we onze scheepsbouw van de hand en onze vliegtuigen, auto‘s en elektronica. Recent weer onze energiebedrijven en de kabelaars. We verkopen zelfs de ether voor miljarden. Het geld is daarmee onttrokken aan het economisch systeem en zit bij families. Met het energiegeld gaan we oude schulden afbetalen in plaats van het opnieuw te investeren in nieuwe economische activiteiten die de verdienmotor van de toekomst kunnen zijn. We zijn daarmee zeer kwetsbaar geworden voor geldontwaarding en drukken hard op het in stand houden van de waarde van de euro. De Amerikanen doen dat anders en hun economie zal zeer snel weer opveren.

We hebben geen verdienmachines meer. Onze industrie is uitgehold en dan duurt het niet lang of de rest volgt ook. Leegstaande kantoren en fabriekspanden, en een ontwrichte bouwsector. Een overheid die we niet meer kunnen dragen en straks een hele stoot accountants die niets meer te tellen hebben.

We moeten snel wakker worden geschud. Het slapende geld moet terug in de industrie. We moeten heel snel weer verdienmachines gaan bouwen. Bedrijven met succesvolle producten die internationaal gevraagd zijn. De miljarden euro‘s grote omzetterugval zal niet zo snel kunnen worden opgevangen door start-ups en dat betekent dat we geduldig moeten zijn. Een duurzame economie. Een economie waarin de hebzucht is beteugeld en waarin een goede duurzame basis wordt gelegd voor jarenlange waardegeneratie. Een noodzakelijke mentaliteit waarin geld dat op het droge werd getrokken, weer wordt geïnvesteerd in de industrie. Niet de overheid moet dat doen maar de particulieren die verdienden aan de verkoop van hun bedrijven. Al was het maar omdat hun euro‘s op de bank eerder zullen verschralen.

Ik hoop dat we onze kennis slim gebruiken om door de bubbel heen te kijken en starten aan de bouw van een duurzame economie.