Consolidatie
Paul van Gerven is redacteur van Mechatronica&Machinebouw.
Begin juli verscheen een bericht op de website van Link Magazine dat de oren in de Brainport deed spitsen: ‘Mechatronica-consolidatie wordt medio juli afgerond’. Er zou een overname op stapel staan, waar ASML de drijvende kracht achter zou zijn. Wat was hier aan de hand? De bron leek van binnen ASML te komen, dus probeerde iemand daar de toeleverketen wakker te schudden? Vanuit ASML bezien, is het immers aantrekkelijk en goedkoper om zaken te doen met minder toeleveranciers.
Het is bovendien geen geheim dat ASML plannen heeft met zijn toeleverketen: het wil graag meer verantwoordelijkheid bij hen neerleggen. Zo heeft VDL ETG het volledige proces van ontwerp, engineering en productie van de waferhandlers op zich genomen. Ook Festo en Trumpf opereren als odm’s voor ASML.
En dan is er nog het gewichtig klinkende ASML-plan ‘Future mode of operations’ (FMO), waarvan het artikel gewag maakt en een eenvoudige Google-zoekopdracht het bestaan bevestigt. Het zou zijn opgesteld om snel stijgende operationele kosten in te dammen en tevens de opmaat vormen naar een tweesporenbeleid binnen ASML, gericht op enerzijds goedkopere systemen om eenvoudige chips voor het internet of things (iot) mee te produceren en anderzijds op complexe machines als euv-scanners.
ASML zelf wijst de suggestie dat het zijn toeleverketen onder druk zet in ieder geval resoluut van de hand. ‘Wij sturen niet aan op fusies of acquisities onder onze toeleveranciers’, zegt woordvoerder Niclas Mika desgevraagd. Het uitbesteden van complete submodules staat weliswaar nog altijd hoog op de agenda, maar ‘daar hebben we geen specifieke tijdlijn bij in gedachten’, aldus Mika.
Achter het FMO-plan moet niet te veel worden gezocht, vervolgt Mika. ‘Dat betreft toenemende operationele complexiteit. We bieden bijvoorbeeld steeds meer opties aan op onze systemen, die klanten in verschillende combinaties afnemen. De naam wekt misschien grote verwachtingen, maar het plan is slechts bedoeld om ervoor te zorgen dat onze bedrijfsvoering en it-systemen op deze situatie zijn ingesteld.’
Ingredients enabling carbon neutrality of warehouse systems
5 oktober 2023 vindt de INCOSE-NL workshop 2023 plaats, met spreker Daan Meijsen van Vanderlande. Tijdens de workshop krijg je inzicht in de verschillende cross-cutting duurzaamheidsperspectieven voor hightech systemen. Bekijk het volledige programma online en registreer nu!
Van een opdeling naar simpele en complexe chips is ook geen sprake, besluit de woordvoerder: ‘Productie van iot-chips vereist geen bijzondere lithografische strategie.’ ASML maakt en verkoopt natuurlijk wel legacy-systemen, maar die worden ingezet voor productie van een ratjetoe aan chips. Zelfs de meest geavanceerde chips zouden na een belichting op de euv-scanner een oude i-line-machine kunnen passeren. Een chip bestaat immers uit lagen, en de lithografische eisen verschillen sterk per laag.
Dat alles sluit natuurlijk een grote fusie of acquisitie onder ASML’s toeleveranciers niet uit – we moeten afwachten, want tot nu toe is er nog niks opgedoken. Ik geloof ASML echter wel als het zegt dat het daar niet op aanstuurt. Niet de business van ASML, maar vooral andere klanten in andere markten moeten die consolidatie aandrijven.
Voor het smaldeel van toeleveranciers met een sterk specialisme is dat sowieso geen reëel perspectief; zij zullen zich nestelen in ASML’s tier-2-rang, waar het overigens ook prima toeven kan zijn. Bedrijven die hun reikwijdte wél kunnen vergroten – en dat gebeurt steeds meer, vooral in het buitenland – zullen vroeg of laat naar de rol van tier-1-leverancier moeten toegroeien, organisch of via aankopen en fusies. Realistisch gezien kan ASML dat proces niet versnellen. Er moet een rationele basis voor ontstaan die niet kan worden geforceerd.
Er is nog een andere optie om de toeleverketen te stroomlijnen. ASML en zijn toeleveranciers zouden erop kunnen aansturen dat niet één bedrijf, maar een samenwerkingsverband van bedrijven de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor een submodule op zich neemt. Dat zou wel eens noodzakelijk kunnen zijn, wil ASML zijn heil niet steeds meer in het buitenland gaan zoeken.
