Chinezen betalen een miljard voor Punch Powertrain
Sinds de afsplitsing van Punch International heeft het eens bijna-failliete Punch Powertrain de wind mee. In Azië gaan de continu variabele transmissies van het bedrijf als warme broodjes over de toonbank. De verschoven blik naar het Verre Oosten heeft zo goed uitgepakt dat de Chinese Yinyi Group onlangs een miljard euro op tafel legde voor een volledige overname van de voormalige Daf-divisie uit Sint-Truiden.
‘We zijn ervan overtuigd dat Punch Powertrain in zeer goede handen komt. Onder de vleugels van LRM en nieuwe investeerders zal het zich ten volle kunnen ontwikkelen. Deze transactie is de beste oplossing voor alle betrokken partijen.’ Dat zei Wim Deblauwe, ceo van Punch International in 2010 toen zijn bedrijf de transmissiedivisie verkocht. Het leek een obligaat statement van een directeur die vooral hoopte dat hij gelijk kreeg, want Punch Powertrain stond er bij de verkoop niet zo florissant voor. Nu de Chinese Yinyi Group een miljard euro op tafel legt voor Punch Powertrain blijken het toch profetische woorden.
Punch Powertrain heeft zijn roots bij Daf. In het Belgisch-Limburgse Sint-Truiden produceerde de autofabrikant zijn Variomatic – beter bekend als het pientere pookje. De site leverde aan Born maar ook aan andere autobouwers. Vanaf de jaren tachtig rustten onder meer Volvo, Fiat en Ford hun automaten uit met een continu variabele transmissie (cvt). In 1998 kwam het bedrijf in handen van het Duitse ZF Getriebe. De verkoopcijfers bleven echter beperkt. BMW gebruikte de systemen wel in zijn Mini’s maar de meeste Europeanen gaven – en geven nog altijd – de voorkeur aan een handgeschakelde versnellingsbak. ZF richtte zijn blik daarom op Azië, maar een faillissement lag op de loer.
In 2006 redde de Vlaamse ondernemer Guido Dumarey de boel door het bedrijf over te nemen. Onder de vlag van Punch International kwam de focus steeds meer te liggen op de Aziatische markt. De koerswijziging had echter veel tijd nodig. Toen Punch de Powertrain-tak een paar jaar later weer verkocht, werkten er nog zo’n honderdvijftig man.
Het goede nieuws was dat Dumarey een nieuwe directeur aan boord had gehaald: Cor van Otterloo. De oud-topman van LG Philips Displays bleek de juiste man op de juiste plaats. Onder zijn leiding en met de financiële injecties van investeringsmaatschappijen LRM, Gimv, Capricorn Ventures en – later – het China-georiënteerde New Horizon Capital vond Punch Powertrain al snel de weg omhoog. Het bedrijf breidde zijn productiecapaciteit uit, nam het Eindhovense Drivetrain Innovations over (DTI, 2013) en vervijfvoudigde zijn omzet naar 326 miljoen euro (2015). Tegelijkertijd groeide het aantal werknemers tot meer dan twaalfhonderd fte’s wereldwijd.
‘Onze aandeelhouders gaven ons niet alleen financiële stabiliteit. In de voorbije jaren hebben ze ons ook actief gesteund om Punch Powertrain uit te bouwen tot waar we vandaag staan’, aldus Van Otterloo. ‘We hebben al twee van de drie strategische doelstellingen bereikt, namelijk klanten- en productdiversificatie. Onze derde doelstelling voor de komende vijf jaar is een ruimere geografische diversificatie zowel binnen als buiten Azië.’ Met Yinyi zegt Van Otterloo de juiste partij te hebben gevonden om die ambitie waar te maken.
En de plannen zijn nog altijd groot. Van Otterloo: ‘We gaan ons Belgische r&d-team de komende vijf jaar uitbreiden van ongeveer driehonderd tot ruim zevenhonderd ingenieurs.’ Dit jaar moeten er al zo’n honderdvijftig r&d-vacatures worden ingevuld. Ook de Eindhovense dependance – voortgekomen uit DTI – ondergaat een groeispurt. Dit jaar wil die site uitbreiden van veertig naar zeventig engineers. ‘De ambitie is dat er hier uiteindelijk ongeveer honderd man werken’, aldus Jeroen van Assen, r&d-manager bij Punch Powertrain Eindhoven. Daarbij wil Van Otterloo ook de productiecapaciteit uitbreiden van 450 duizend tot 1,3 miljoen stuks per jaar, zowel in België als in China. De productie draait nu namelijk op topniveau om de vraag bij te houden.
Proton
Hoe verklaart Van Assen dat Punch Powertrain de wind in de zeilen heeft? ‘Een cvt heeft een aantal inherente voordelen. Een daarvan is dat we onze standaard producten redelijk makkelijk tunen op de wensen van een klant. Dat kan hardwarematig door de mechanische verbinding met de verbrandingsmotor aan te passen. De trucjes zitten echter vooral in de controlesoftware. We kunnen de transmissie sportief programmeren of juist extra letten op het brandstofverbruik.’
Die aanpak slaat zoals gezegd vooral aan in Azië. Veel grote Europese autofabrikanten hebben hun eigen transmissietechnologie die ze zelf ontwikkelen en produceren. Er zijn ook toeleveranciers van versnellingsbakken zoals ZF maar in alle gevallen gaat het niet om continu variabele transmissies. Op dat gebied heeft Punch Powertrain twee Japanse concurrenten en een paar kleine Chinese. ‘Wij zijn wel als enige echt onafhankelijk’, vertelt Van Assen. ‘Iedereen kan bij ons aankloppen. Dat is bij andere aanbieders niet evident omdat ze vaak een strategische alliantie zijn aangegaan met bijvoorbeeld Nissan.’
De Aziatische markt voor automatische geschakelde personenwagens is veel groter dan de Europese. ‘We richten ons momenteel op de Chinese merken die een sterke groei doormaken ten koste van de buitenlandse merken’, weet Van Assen. Denk aan fabrikanten zoals Geely, maar ook het Maleisische Proton. Dat middensegment is precies de klantenkring voor Punch Powertrain. ‘Pas op hè, dat zijn allemaal volwassen auto’s. De eerste Landwind in Nederland was misschien een lachertje, maar we zijn inmiddels tien jaar verder. De fabrikanten zijn succesvol met een groot aantal aantrekkelijke suv-modellen, die met de modernste connectiviteitsgadgets zijn uitgerust. Dat doen ze beter dan de buitenlandse merken. Positief voor Punch is het grote aantal automaten in deze auto’s en het feit dat Punch in veel van deze suv’s aanwezig is.’
Al die merken en al hun modellen hebben hun eigen eisenpakket waarvoor Punch Powertrain maatwerk moet leveren. ‘De controle is afhankelijk van het voertuig; van de massa, van de motor en van wat de fabrikant met de auto wil’, legt Van Assen uit. ‘Er zijn veel situaties die we allemaal moeten programmeren en simuleren. Geeft de bestuurder gas of remt hij? In welke stand staat de pook: gewoon rijden, sportief, eco? Al die input moeten we verwerken tot commando’s voor de transmissie.’
Van Assen geeft een voorbeeld voor een hybride aandrijflijn waar naast de verbrandingsmotor ook een permanente-magneetmotor is gemonteerd. ‘Wat moet er gebeuren als je je voet van het gas haalt omdat je een rood stoplicht nadert? Zet ik dan de verbrandingsmotor gelijk uit en voer ik alle energie terug naar het accupakket van de elektromotor? Of laat ik hem nog even doorlopen zodat de batterij sneller vol is? Die afweging maken we in de controlesoftware en het optimale antwoord kan per model verschillen. Omdat we een flexibel bedrijf zijn, kunnen we snel inspelen op die vraag. Mede daardoor gaat het erg goed met de verkoop.’
Dual clutch
Punch Powertrain heeft zijn hoofdkantoor in Sint-Truiden. De engineers daar doen veel applicatieontwikkeling, vaak op basis van de VT2- en VT3-transmissies. Deze productlijnen, die draaien met de duwbanden van Bosch, zijn de meest verkochte van het bedrijf. De ontwikkeling ervoor startte reeds voordat Punch Powertrain zijn huidige naam kreeg. De tweede vestiging is in het Chinese Nanjing. Dat is een grote productiesite waar ook applicatie-engineers werken.
De Eindhovense divisie houdt zich niet bezig met applicatieontwikkeling. De Brabantse tak heeft de blik op controls, mechanica, testen, elektronica en geavanceerde ontwikkelingen. ‘We werken nu aan de lancering van een hybride aandrijflijn, de HS2’, vertelt Van Assen. ‘Dat is een cvt met daarop een permanente-magneetmotor. Het systeem is bedoeld voor middelgrote personenwagens à la de Volkswagen Jetta of een suv zoals de Nissan Qashqai. De vraag naar hybride stijgt want ook in Azië worden de milieueisen steeds strikter. In volumes is het nog relatief klein, maar het is voor ons een belangrijke ontwikkeling.’
Het andere grote r&d-project in Eindhoven is de VT5. ‘Dat is de nieuwe generatie cvt die een hoger koppel heeft en daardoor een betere rijperformance levert’, zegt Van Assen. ‘Het is een compleet nieuw platform, met nieuwe controlesoftware. De volledige transmissie is nieuw ontworpen ten opzichte van de VT2/VT3.’ De planning is dat deze transmissies tegen eind volgend jaar op de markt zijn.
Ten slotte werkt Punch Powertrain Eindhoven aan een zogenaamde dual clutch-transmissie. Van Assen: ‘De DT1 is geen cvt maar een transmissie met discrete stappen waarbij je kunt schakelen zonder koppelonderbreking. Het komt erop neer dat je de tweede versnelling al kunt klaarzetten terwijl je nog in de eerste versnelling rijdt. Je trekt dan de ene koppeling open terwijl je de andere sluit. Dat rijdt heel vloeiend.’
Punch Powertrain wil wereldwijd de grootste onafhankelijke leverancier zijn van innovatieve en milieuvriendelijke aandrijflijnen. Het bedrijf zet grote stappen om dat doel te verwezenlijken. Al voor de overname zei Van Otterloo dat dit jaar de omzet en sales met meer dan vijftig procent zouden groeien. Met de investering van Yinyi kan Punch Powertrain nog maar eens gas geven.
