Autonome shuttles uit Utrecht in Duitse handen

‘De markt voor autonome vervoerssystemen zit enorm in de lift’, vertelt Robbert Lohmann, commercieel directeur en medeoprichter van 2getthere. ‘De vraag overstijgt onze capaciteiten, zowel in het aantal projecten als in de omvang van de bijbehorende borgstellingen. Er zit een maximum aan wat wij aankunnen als relatief klein bedrijf. Daarom zijn we zoek gegaan naar een grote broer. We wilden niet naar de beurs en niet in zee met een venture capitalist, want die kan wel helpen met geld, maar niet met de technologieontwikkeling. Na met verschillende grote partijen te hebben gesproken, bleken de visie en de technologie van ZF verreweg het beste bij ons te passen.’

De Duitse automotivegrootmacht neemt voor een niet nader genoemd bedrag een meerderheidsbelang van zestig procent in de Utrechtse ontwikkelaar van autonome vervoerssystemen. 2getthere behoudt zijn zelfstandigheid, de r&d blijft in Nederland en de dagelijkse leiding blijft in handen van het huidige management onder aanvoering van ceo en andere medeoprichter Carel van Helsdingen. Ook de huidige aandeelhouders, onder wie de Singaporese openbaar vervoerder SMRT en engineeringbedrijf UTS uit de Verenigde Arabische Emiraten, blijven aan, zij het met een verwaterd belang.

Met een omzet van 36,4 miljard euro en bijna honderdvijftigduizend werknemers in meer dan veertig landen is Zahnradfabrik Friedrichshafen (ZF) een grote naam in de auto-industrie. Het Zuid-Duitse bedrijf is een belangrijke toeleverancier van chassis en versnellingsbakken, onder meer aan de Formule 1. Daarnaast focust het in toenemende mate op nieuwe mobiliteit, zowel autonoom als elektrisch. ‘ZF levert bijvoorbeeld het chassis en de aandrijflijn aan een van de topteams in de Formule E’, weet Lohmann. ‘Daarnaast heeft het een grote deelname in het Hamburgse Ibeo, een toonaangevende speler in lidarsystemen, en een joint venture met E.Go uit Aken, een producent van elektrische minibusjes.’

Met het meerderheidsbelang in 2getthere versterkt ZF zijn positie in mobiliteitsdiensten en automatisch geleide voertuigen (agv’s), twee belangrijke groeimarkten. ‘Wij hebben als een van de weinige spelers laten zien dat we zelf geïntegreerde autonome vervoersoplossingen kunnen ontwikkelen en verkopen. Bovendien zijn we het enige bedrijf in deze markt dat al winst maakt’, verklaart Lohmann de Duitse interesse. In het portfolio van ZF ziet hij ook volop mogelijkheden voor de Utrechtse technologie. ‘Er zijn bijvoorbeeld plannen om van de E.Go-minibusjes een autonome versie te maken.’

99,7 procent betrouwbaarheid

De wortels van 2getthere liggen bij Frog Navigation Systems, dat Carel van Helsdingen in 1984 startte in Utrecht. Deze pionier in agv’s ontwikkelde een autonome voertuigbesturing die gebruikmaakt van positiebepaling op een raster van magneten in de grond – daar komt ook de naam ‘Frog’ vandaan: Free Ranging on Grid. De besturing laat de wagens voorgeprogrammeerde routes volgen die zijn opgedeeld in segmenten. Om verder te rijden naar het volgende baanvak moeten ze telkens eerst toestemming krijgen. Het Frog-systeem weet te allen tijde nauwkeurig de locatie van elk voertuig. De absolute positie van vertrek is bekend en op basis van het aantal wielomwentelingen berekent het hoe ver een wagen heeft gereden, waarbij de stuurhoek bepaalt in welke richting. Ongeveer om de twee meter zit er een magneet in het wegdek die de agv’s gebruiken als referentiepunt om hun koers lichtjes bij te stellen indien nodig.

In 2007 splitste Frog zich in drieën. Het grootste deel ging verder als Frog AGV Systems met een focus op de medische, industriële en entertainmentmarkt. De toepassingen voor havens en personenvervoer kwamen op eigen benen te staan. ‘Frog zag wel de potentie in die nichemarkten, maar het betaalde zich niet uit in een regelmatige stroom van projecten’, kijkt Lohmann terug. ‘Samen met Carel van Helsdingen ben ik 2getthere begonnen voor het personenvervoer.’ De havenoplossingen vonden onderdak bij Cargotec, de Finse multinational op dat gebied. Frog AGV Systems werd in 2014 onderdeel van het Amerikaanse Oceaneering.

De afgelopen twaalf jaar geleden heeft 2getthere zich ontwikkeld tot een winstgevende onderneming met tien miljoen euro omzet en zestig medewerkers, van wie 35 in engineering. Op het Utrechtse industrieterrein De Wetering is het bedrijf uitgedijd van een naar vier panden. Daarnaast heeft het verkoopkantoren in San Francisco, Dubai en Singapore, van waaruit het de Amerikaanse en Aziatische markt bedient. En met SMRT en UTS heeft het belangrijke strategische partners in het Verre en Midden-Oosten.

2getthere’s autonome, volelektrische passagiers- en vrachtvoertuigen op basis van het Frog-systeem hebben al meer dan honderd miljoen kilometers afgelegd in steden, havens en op vliegvelden. Op bedrijvenpark Rivium in Capelle aan den IJssel en in Masdar City, een nieuwe stad in de woestijn van Abu Dhabi, hebben ze meer dan veertien miljoen mensen vervoerd. Inclusief besturing en softwarearchitectuur halen ze een betrouwbaarheidsscore van meer dan 99,7 procent. In Capelle aan den IJssel gaan de voertuigen eind 2020 ook de openbare weg op. Hetzelfde geldt voor de Brusselse luchthaven Zaventem, waar de Utrechters werken aan een nieuwe autonome vervoersoplossing.

Supermarkt met volle schappen

De overname betekent voor 2getthere een grote sprong voorwaarts en een impuls voor zijn werkgelegenheid in Nederland. Onder de vleugels van ZF kan het bedrijf meer en grotere projecten aanpakken en snel doorgroeien. ‘In twee tot drie jaar willen we verdubbelen’, aldus Lohmann. In één klap heeft 2getthere een wereldwijde vertegenwoordiging en samen met zijn kersverse grote broer kan het nieuwe technologieën ontwikkelen en klanten op lange termijn de vaak vereiste financiële contract- en servicezekerheid bieden. ‘Dit biedt vooruitzichten op nog grotere projecten, met borgstellingen die we anders niet hadden kunnen neerleggen.’

ZF heeft ook al een heleboel technologie in huis waar 2getthere direct zijn voordeel mee kan doen. ‘Behalve chassis en aandrijflijnen hebben ze bijvoorbeeld elektrische busdeuren die we zouden kunnen gebruiken. En naast lidar hebben ze een breed scala aan andere sensoren en actuatoren’, besluit Lohmann. ‘Er heeft zich een supermarkt met volle schappen geopend en wij mogen kiezen wat we in ons mandje willen gooien.’