ASML wil vier keer hogere instroom technici, TUE wil geld zien

Het was een mooi georkestreerd een-tweetje richting de politiek. Peter Wennink, topman van ASML en tevens voorzitter van de raad van toezicht van de TU Eindhoven, passte tijdens de opening van het academische jaar keurig naar de TUE-vertegenwoordigers: ‘Vier keer meer technische instromers.’ TUE-rector Frank Baaijens en collegevoorzitter Robert-Jan Smits trapten de bal daarna meteen door naar de aanwezige Europese en Nederlandse politieke vertegenwoordigers: ‘Boter bij de vis graag.’

Het tijdstip en de setting was goed gekozen. De TU Eindhoven is hofleverancier van hoogopgeleiden in het Brabantse hightech-ecosysteem. Vier op de vijf Nederlandstalige ingenieursstudenten gaan meteen na hun TUE-studie aan de slag bij een bedrijf in Brainport. In zijn toespraak gaf TUE-rector Baaijens grif toe dat de huidige output bij lange na niet voldoende is om aan de actuele en toekomstige vraag te voldoen.

Tot Wenninks gehoor behoorden Europees commissaris Thierry Breton en minister Micky Adriaansens en hij maakte graag gebruik van de huidige politieke wind: meer onderzoekers en ingenieurs zijn nodig om ons continent technologisch slagvaardiger te maken. ‘Wat moeten we doen om meer relevant te worden dan we vandaag zijn?’ vroeg de ASML-topman hardop. ‘De chipindustrie en de industrie in het algemeen hebben daarvoor veel meer getalenteerde ingenieurs nodig. Dat is het grootste probleem dat we hebben.’

De krapte in tech-brains is al jaren volkomen helder. De Eindhovense universiteit had daarom al de ambitie om het aantal uitstromers te verdubbelen. ‘Naar schatting moeten de komende tien jaar over de hele linie minstens 70 duizend vacatures worden vervuld, waarbij wij de belangrijkste leverancier zijn van ingenieurstalent voor deze regio’, aldus Baaijens.

Zijn rechterhand Robert-Jan Smits, voorzitter van TUE’s college van bestuur: ‘We dragen ons deel bij, we zijn al in gesprek om te groeien.’ Smits zei bereid te zijn een tandje bij te schakelen en meer ingenieurs op te leiden. Met minister Adriaansens aan zijn zijde wees hij nog maar eens op het economische belang van Brainport: ‘Deze regio is op weg om de nummer één economische motor van Nederland te worden. Het zal niet de petrochemische industrie rond Rotterdam zijn, het is deze regio waar het zal gebeuren in de komende jaren.’

Smits vroeg rechtstreeks aan de minister van Economische Zaken en Klimaat om de benodigde investeringen te doen: ‘Wij zijn een openbare universiteit. Geef ons de instrumenten en we gaan aan het werk.’

Meer aandacht

Wennink onderstreepte dat het niet alleen nodig is om de instroom van academici te verhogen. ‘Er is een hoop mechanisch installatiewerk te doen en daarvoor hebben we monteurs nodig’, zei hij met een verwijzing naar de energietransitie. De ASML-topman benadrukte dat zowel de Nederlandse als de Europese overheid hun inspanningen moet verhogen. ‘Dat betekent de samenwerking vergroten tussen kennisinstellingen, bedrijfsleven en overheden. En we moeten ons gaan richten op investeringsprogramma’s en op onderzoek, ontwikkeling en innovatie. Ook fundamenteel onderzoek is uiterst belangrijk, want we hebben het niet alleen over het volgende decennium. We praten over 2050 en daarvoor hebben we steun nodig, want fundamenteel onderzoek gebeurt bijna uitsluitend in de universitaire omgeving.’

Een groot deel van het technisch potentieel lopen we momenteel mis want vrouwen kiezen nauwelijks nog voor technische beroepen. Wennink vroeg de politiek ook om daar meer aandacht aan te besteden. ‘We moeten een extra stap zetten om dat op een aanzienlijk hoger niveau te brengen dan het nu is. We moeten internationaal gerenommeerde onderzoeks- en onderwijsprogramma’s opzetten. Daarmee heeft Europa met zijn Horizon-programma’s al een goede reputatie’, aldus Wennink.

Rector Baaijens wees erop dat de private r&d-investeringen in de Eindhoven-regio minstens twee keer zo hoog zijn als in elke andere regio in Nederland. ‘En dit verschil wordt steeds groter, vanwege de groei van Brainport’, zei hij, waarna hij een pijnpunt aanstipte: ‘Helaas blijven de publieke investeringen ver achter en dat kan op termijn de groei van Brainport schaden. Want toegang tot kennis en talent is immers van levensbelang voor elke r&d-intensieve industrie.’

Hoofdfoto: Bart van Overbeeke