ASML-ceo: ‘We hebben de groei in de branche structureel onderschat’

Nu chipmakers zich haasten om hun capaciteit te vergroten, stromen de bestellingen bij ASML binnen. Een deel van de vraag komt voort uit het huidige chiptekort, maar daaronder liggen langetermijngroeitrends die de Veldhovense machinefabrikant niet eerder onderkende. De voorbereidingen voor de uitbreiding van ASML’s productiecapaciteit zijn in volle gang.

Paul van Gerven

Met 8,3 miljard euro aan orders in het tweede kwartaal verdubbelde ASML de orderportefeuille bijna tot 17,3 miljard euro. Het is de hoogste driemaandelijkse orderontvangst die het bedrijf ooit heeft gezien, wat het bedrijf ertoe bracht ‘extreem hard’ te werken om de machines te produceren waarnaar klanten ‘hunkeren’, aldus topman Peter Wennink. Als gevolg hiervan heeft ASML de verwachting voor de omzetgroei voor het hele jaar verhoogd naar 35 procent, een stijging van 5 procentpunten ten opzichte van de schatting in het eerste kwartaal.

De huidige grote vraag komt mede door een inhaaleffect van het Covid-jaar. Een effect dat doorloopt tot 2022, voorspelt Wennink. De zaken zullen echter niet snel vertragen: kunstmatige intelligentie en krachtige computers blijven de vraag naar geavanceerde chips stimuleren. Maar daarnaast is er een explosie aan opdrachten van fabrikanten van volwassen halfgeleiders, die ASML overrompeld heeft. ‘De zeer sterke vraag van de niet-leading-edge klanten over de hele wereld heeft ons echt verrast’, gaf Wennink toe aan analisten.

De vraag om iets oudere technologie wordt gedreven door de opkomst van de intelligent edge. ‘Gedistribueerde systemen, die worden ondersteund door 5G, groeien zo snel. Ze hebben niet allemaal 5 nm of 7 nm nodig. Ze hebben rekenkracht nodig om de sensor te ondersteunen. Dit is een seculiere trend die niet snel zal verdwijnen. Eigenlijk denken we dat het de rest van het decennium zo zal blijven.’

De derde trend die de vraag bij ASML stimuleert, is de wens van landen en regio’s om voor geavanceerde technologie minder afhankelijk te worden van buitenlandse bedrijven of zelfs technologische soevereiniteit na te streven. Zowel de Verenigde Staten als Europa vinden dat ze moeten delen in de ‘grote groei die eraan komt’.

Hoe groot zal die groei zijn? ‘Halfgeleiderfabrikanten hebben momenteel een gezamenlijke omzet van ongeveer 500 miljard dollar per jaar. Dat zou tegen het einde van dit decennium een ​​biljoen dollar kunnen zijn. De toekomst voor de industrie ziet er rooskleurig uit’, stelt Wennink.

Hogere productiviteit

Om de aanhoudende groei op te vangen, werkt ASML – samen met leveranciers – aan het vergroten van zijn productiecapaciteit, met name voor het bouwen van droge duv-machines die worden gebruikt om volwassen chips te maken. Het laaghangend fruit is een verkorting van de cyclustijd, die naar schatting van Wennink zes tot twaalf maanden zal duren. Dan is er het inhuren en trainen van meer mensen om meer apparatuur te bouwen, wat twaalf tot achttien maanden duurt. En tot slot overweegt ASML om de vloeroppervlakte van zijn fabriek uit te breiden, wat twee tot drie jaar in beslag zou nemen. In duv voorspelt Wennink een ‘aanzienlijke dubbelcijferige’ capaciteitsuitbreiding.

In euv perst ASML er dit jaar ‘een of twee extra tools’ uit. Naast klanten die meer optionele extra’s voor gereedschap bestellen, waardoor de gemiddelde verkoopprijs stijgt, verwacht het bedrijf dat de euv-inkomsten dit jaar met 35 procent zullen stijgen. De vorige prognose was 30 procent.

Vorig kwartaal zei ASML al dat het dit jaar niet 50 maar 55 euv-systemen gaat bouwen. Het bedrijf is van plan om die capaciteit in 2023 naar 60 scanners te brengen. Dat is echter niet voldoende om aan de vraag op lage termijn te kunnen voldoen, zelfs niet nu euv-scanners steeds productiever worden en chipmakers er minder van nodig hebben om de gewenste capaciteit te bereiken. Het nieuwste NXE:3600D-model, waarvan het eerste systeem vorig kwartaal werd verscheept, heeft een 15-20 procent hogere productiviteit in vergelijking met zijn voorganger.

Belastingbetalers

Door een analist uitgedaagd hoe ASML zo zeker kan zijn dat de toename van de vraag zal aanhouden, antwoordde Wennink dat alles ‘gaat met een snelheid die we volledig verkeerd hebben ingeschat’. Ja, er is een tekort en dat zal tijd kosten om op te lossen, maar daaronder is er ook een zeer reële groeitrend, zei hij. ‘Dus we zullen die capaciteit opbouwen.’

‘In de afgelopen vijftien jaar hebben we de groei van de industrie structureel onderschat’, aldus Wennink. ‘In 2007 gaven we voor het eerst een doelstelling van vijf jaar op basis van bepaalde marktaannames en we waren er een jaar eerder van verwacht. De tweede keer waren we er twee jaar te vroeg. En de derde keer dat we zo’n voorspelling deden, is dat degene waar we vandaag in zitten. We gaan dit jaar naar een omzet van ongeveer 18,9 miljard euro, wat het mid-market-scenario was van de doelstelling voor 2025. We zijn opnieuw jaren te vroeg. Ik ben niet bezorgd over het opbouwen van die capaciteit. We zullen het gebruiken.’

Wennink is evenmin bang dat grote Amerikaanse en Europese investeringen in de productie van halfgeleiders tot overcapaciteit zullen leiden. Dit zal niet gebeuren, legde de ceo uit, omdat nieuwe fabrieken zullen worden gebouwd door gevestigde chipmakers, die hun capaciteitsuitbreidingen zoals gewoonlijk zorgvuldig zullen plannen. ‘Ik denk niet dat een regering naar de topmannen van die bedrijven kan gaan en zeggen: ‘Omdat wij die capaciteit willen, moet jij die opbouwen.’ Dat gaan ze niet doen.’

Omdat hij van zijn klanten verwacht dat ze zich rationeel gedragen, is Wennink niet tegen de chipambities van Europa en de VS. Gezien het feit dat de totale omzet van de halfgeleiderindustrie naar verwachting de komende tien jaar zal verdubbelen, lijkt de wens om de productie over de hele wereld te verspreiden in feite ‘heel logisch’, zei hij.

Dit zou enige, maar geen enorme efficiëntie opleveren, voegde Wennink eraan toe. ‘Je bouwt een nieuwe fab op een plek waar je niet kunt meeliften op je lokale ecosysteem – dat zal enigszins inefficiënt zijn. Maar het zullen geen dubbele cijfers zijn. Dat geloof ik totaal niet.’ Natuurlijk heeft ASML baat bij die inefficiëntie. In wezen zullen belastingbetalers in de toekomst de verkoop van extra lithografieinstrumenten financieren.