Airbus en TNO ontwikkelen lasercommunicatieterminal voor vliegtuigen

Alexander Pil
8 april 2021

Airbus en TNO zijn gezamenlijk het programma UltraAir gestart voor de ontwikkeling van een demonstratiemodel van een lasercommunicatieterminal voor vliegtuigen. Dit project wordt medegefinancierd door Airbus, TNO en het NSO (Netherlands Space Office) en wordt uitgevoerd onder het Scylight-programma (Secure and Laser communication technology) van Esa.

Het programma omvat het ontwerpen, bouwen en testen van een demonstratiemodel van de UltraAir-technologie. Lasercommunicatie is de volgende revolutie voor de satellietcommunicatiemarkt, stellen de onderzoekspartners. Lasercommunicatie biedt Satcom zeer hoge overdrachtssnelheden, veilige en robuuste data, waarmee ook in het komende decennium aan de commerciële behoeften kan worden voldaan.

Dankzij de beoogde UltraAir-terminal kunnen er laserverbindingen tot stand worden gebracht tussen vliegtuigen en satellieten die op 36 duizend kilometer afstand in een geostationaire baan om de aarde draaien. Hierbij wordt gebruikgemaakt van geavanceerde technologie met een uiterst nauwkeurig en stabiel optomechatronisch systeem. Het technologie-demonstratiemodel maakt de weg vrij voor een toekomstig UltraAir-product, waarmee datasnelheden van gigabits per seconde kunnen worden bereikt, terwijl verstoring wordt tegengegaan en de kans op intercepties klein is. Op deze manier draagt UltraAir er niet alleen aan bij dat militaire luchtvaartuigen verbinding kunnen maken met een gevechtscloud, maar kunnen op de langere termijn passagiers van luchtvaartmaatschappijen gebruikmaken van het Space Data Highway-netwerk van Airbus via snelle dataverbindingen.

Airbus leidt dit project en brengt de unieke expertise mee die binnen het Space Data Highway-programma is ontwikkeld op het gebied van lasersatellietcommunicatie. Airbus coördineert daarom de ontwikkeling van de terminal en het testen op de grond en in de lucht. Als essentiële projectpartner stelt TNO zijn ervaring op het gebied van uiterst nauwkeurige optomechatronica ter beschikking. TNO wordt ondersteund door de Nederlandse hightech- en ruimtevaartindustrie. Airbus Defence and Space Nederland zal verantwoordelijk zijn voor de industriële productie van de terminals.

De eerste tests zullen eind 2021 plaatsvinden in laboratoria van Tesat, een Duitse dochteronderneming van Airbus. Begin 2022 worden er op het Spaanse eiland Tenerife grondtests uitgevoerd, waarbij er een verbinding tot stand zal worden gebracht tussen een UltraAir-demonstratiemodel en de laserterminal aan boord van de Alphasat-satelliet. Voor de uiteindelijke verificatie zal het UltraAir-demonstratiemodel medio 2022 worden geïntegreerd in vliegtuigen, zodat het ook tijdens vluchten kan worden getest.