3d printen neemt een vlucht bij de Koninklijke Luchtmacht

De militaire basis in Woensdrecht is de primaire onderhoudslocatie van de Koninklijke Luchtmacht. Het personeel voert hier reparaties en onderhoud uit aan vliegtuigen en helikopters zoals Chinooks, Apaches, NH90’s en F16’s. Ook is de Koninklijke Militaire School Luchtmacht (KMSL) op deze basis gevestigd. In Noord-Brabant heeft de luchtmacht een werkplaats gecreëerd waar onderhoudsstudenten en ingenieurs nieuwe technologieën zoals 3d printen en lasersnijden kunnen gebruiken om hun ideeën tot leven te wekken: de Makairsjop.

Bas Janssen, lid van de Ambition Innovation Results-divisie, runt deze werkplaats en focust zich op het verwerven en delen van kennis over nieuwe productietechnieken. Janssen: ‘De meeste mensen die hier met een 3d-printer werken, hebben zelf geen technische achtergrond. De technologie is heel toegankelijk. Er is zo’n drie uur training nodig om de software en hardware goed te leren kennen. Vervolgens gaat iedereen automatisch zoeken naar oplossingen voor de problemen die ze tegenkomen in hun werk. Een ingenieur kan nu zijn eigen gereedschap of armatuur ontwerpen, printen en meteen kijken wat hij wil veranderen. Zo versnelt de iteratie van maanden naar weken.’

Het is een uitdaging om de complexe en op maat gemaakte vliegtuigen te onderhouden, omdat er veel ongebruikelijke onderdelen en systemen zijn om mee te werken. 3d printen maakt het werk een stuk makkelijker. Op maat gemaakte gereedschappen kunnen goedkoop en binnen een paar uur worden geprint. Wanneer straalmotoren bijvoorbeeld moeten worden getransporteerd, dienen bepaalde openingen bedekt te worden met een speciale kap. Deze onderdelen zijn duur in de aanschaf en hebben een lange levertijd. Met Ultimakers 3d-printers duurt het slechts twee uur om zo’n onderdeel te printen en worden er kosten bespaard.

De 3d-printers worden ook gebruikt om speciale gereedschappen te maken voor het aanpassen van apparatuur. Sommige helikopteronderdelen zijn bijvoorbeeld moeilijk te configureren wanneer ze zijn geïnstalleerd. Door een eenvoudig 3d-geprint onderdeel te gebruiken, kunnen deze aanpassingen aan de apparatuur worden gemaakt voordat ze in de helikopter worden gemonteerd. Dit zorgt voor veel tijdsbesparing.

Sommige metalen onderdelen moeten ook met een cnc-machine worden gefreesd. Hierbij worden de Ultimaker-printers gebruikt voor prototyping en fit-tests. Op deze manier is het mogelijk om gemakkelijk en kosteneffectief een ontwerp aan te passen voordat het daadwerkelijke onderdeel wordt gemaakt.

S5

Na de eerste successen van de workshop is de Koninklijke Luchtmacht begonnen met het uitbreiden van de 3d-printactiviteiten. Onlangs is de Ultimaker S5 toegevoegd aan de printerselectie in Woensdrecht. Dit stelt de engineers in staat om grotere onderdelen te printen en te werken met nieuwe, meer geavanceerde materialen.

Janssen beveelt nu aan elke onderhoudslocatie van de Nederlandse luchtmacht het gebruik van een 3d-printer aan. ‘De overgang naar een nieuwe generatie van de Koninklijke Luchtmacht kan alleen worden gemaakt wanneer onze mensen zich realiseren dat ze daar nu aan bij kunnen dragen. Ultimaker maakt het voor ons mogelijk om dat te doen. 3d printen helpt mensen te begrijpen wat additive manufacturing concreet kan betekenen – zonder een lang leertraject. De huidige software en hardware helpen ons personeel om hun ideeën direct tot leven te brengen.’

Het team van Janssen kan in de toekomst 3d-modellen met elkaar delen, nieuwe ontwerpen maken en het lokale personeel ondersteunen bij het printen. Op deze manier kunnen militaire onderhoudsmonteurs de juiste gereedschappen direct produceren, waar ter wereld ze ook zijn.