‘10 jaar sterkere groei nodig om welvaartsverlies corona weg te werken’

Volgens inschattingen van de Vlaamse ondernemersorganisatie Voka op basis van enquêtes, de nieuwe maatregelen en de signalen van het internationale klimaat zou de economische activiteit in het vierde kwartaal met 4,5 procent krimpen. Verdere beleidsinspanningen zijn nodig om de schade aan de economie te beperken, aldus Voka, en vooral om de relance nu al op poten te zetten. En dan nog wordt het wegwerken van de coronaschade een werk van lange adem.

De voorbije week kwamen er opmerkelijk positieve signalen over de impact van de nieuwe lockdown op Belgische economie. Zowel KBC als de Nationale Bank gaven aan dat die duidelijk beter meevalt dan de eerste lockdown. Dat hoeft evenwel niet te verbazen. De huidige maatregelen zijn minder ingrijpend dan die van het voorjaar: meer winkels kunnen openblijven, niet-essentiële verplaatsingen zijn niet verboden en de scholen blijven open. Bovendien gaan belangrijke sectoren zoals de industrie en de bouw deze keer niet dicht, wat initieel tijdens de eerste lockdown wel in belangrijke mate het geval was.

Dat neemt niet weg dat onze economie in het vierde kwartaal opnieuw krimpt. Uit een enquête van Voka bij duizend Vlaamse ondernemers blijkt dat vooral ‘kleinere’ ondernemingen (met een jaaromzet tot 100 miljoen euro) opnieuw hard worden geraakt. Daarnaast gaat ook de export er op achteruit, niet onverwacht nu grote delen van Europa opnieuw met strengere coronamaatregelen worden geconfronteerd.

Volgens Voka zou de economische activiteit in het vierde kwartaal met 4,5 procent krimpen. Dat valt inderdaad beter mee dan tijdens de eerste jaarhelft, toen de economie een dreun van bijna 15 procent kreeg. Maar het is wel heel relatief. Het blijft een nieuwe zware klap voor de economie. Ter vergelijking, de totale economische krimp in de crisis van 2008-2009 bedroeg 3,7 procent.

Bovendien blijft het de vraag hoe snel we terug beterschap kunnen verwachten. Dat zal uiteraard vooral afhangen van hoe snel we het virus onder controle krijgen, maar de Vlaamse ondernemers zijn er alvast niet gerust in. Gemiddeld verwachten zij dat hun omzet ook in 2021 nog meer dan 10 procent onder het normale niveau blijft hangen.

Daarnaast zijn er toenemende indicaties dat deze crisis structurele schade toebrengt aan de Vlaamse economie. De investeringsplannen werden al met meer dan een vijfde teruggeschroefd, en voor volgend jaar wordt geen beterschap verwacht. Verder zijn de verwachtingen voor het aantal ontslagen, het risico op faillissement en de exportmogelijkheden verslechterd.

Om de economie terug op het precorona-groeitraject te krijgen, en dus het welvaartsverlies door corona volledig weg te werken, is de komende tien jaar een groei van 2,1 procent per jaar nodig, de helft meer dan in de tien jaar voor deze crisis. De structurele versterking van de economische groei moet dan ook de absolute prioriteit van het beleid worden, stelt Voka.